Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że uregulowanie krajowe, które zezwala na sprzedaż soczewek kontaktowych jedynie w specjalistycznych punktach sprzedaży wyrobów medycznych jest sprzeczne z przepisami Traktatu o Funkcjonowaniu Uniii Europejskiej .

W dniu 2 grudnia 2010 r. Trybunał orzekł w sprawie mającej za przedmiot wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Baranya megyei bíróság (Sąd Rejonowy w Baranya - Węgry) w postępowaniu Ker-Optika bt, przeciwko ÀNTSZ Dél-dunántúli Regionális Intézete (państwowemu urzędowi ds. sanitarnych i zdrowia publicznego) o stwierdzenie nieważności decyzji utrzymującej w mocy zakaz sprzedaży soczewek kontaktowych przez Internet.

Trybunał uznał, iż powyższe regulacje są niezgodne artykułami 34 TFUE i 36 TFUE, a także dyrektywą 2000/31.
Z wyroku w sprawie Ker-Optika bt przeciwko ÀNTSZ Dél-dunántúli Regionális Intézete wynika, że uregulowanie takie przekracza granice swobodnego uznania i jest niewspółmierne dla celu, na który się powołuje.

Stan faktyczny

Spółka komandytowa prawa węgierskiego, Ker-Optika zajmowała się sprzedażą soczewek kontaktowych za pośrednictwem strony internetowej. Lokalny oddział ÀNTSZ, czyli państwowego urzędu ds. sanitarnych i zdrowia publicznego, wydał decyzję zakazującą spółce Ker–Optika sprzedaży soczewek kontaktowych przez Internet. Ker–Optika złożyła odwołanie od decyzji do ÀNTSZ Dél–dunántúli Regionális Intézete (regionalnej dyrekcji ww. urzędu), która, odrzuciła je i utrzymała w mocy decyzję oddziału lokalnego.

Ker–Optika, sprzeciwiając się tej interpretacji, wniosła skargę do Baranya Megyei Bíróság (sądu rejonowego w Baranya, Węgry) o stwierdzenie nieważności decyzji państwowego urzędu ds. sanitarnych i zdrowia publicznego.

Skarżąca w postępowaniu przed sądem krajowym podniosła, po pierwsze, że sprzedaż soczewek kontaktowych stanowi usługę społeczeństwa informacyjnego, w związku z tym, sporna decyzja jest sprzeczna z art. 3 § 1 ustawy CVIII. z 2001 r., zgodnie z którą w celu rozpoczęcia lub wykonywania działalności polegającej na świadczeniu usług społeczeństwa informacyjnego nie jest wymagane uprzednie zezwolenie ani jakakolwiek inna decyzja administracyjna o równoważnych skutkach prawnych. Po drugie, ponieważ rozporządzenie 7/2004 zezwala na dostawy wyrobów medycznych do miejsca zamieszkania, sprzedaż soczewek kontaktowych przez Internet powinna być dozwolona.

Pozwana w postępowaniu przed sądem krajowym powołała się natomiast na dyrektywę o handlu elektronicznym, w szczególności na jej motyw 18. Pozwana twierdzi, że sprzedaż soczewek kontaktowych nie może być prowadzona na odległość, gdyż jest ona porównywalna do konsultacji medycznej wymagającej fizycznego badania pacjenta, i tym samym nie jest objęta zakresem stosowania ww. dyrektywy.

Napotkawszy trudności, co do wykładni prawa Unii, Sąd Rejonowy w Baranya postanowił zawiesić postępowanie i zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z trzema pytaniami prejudycjalnymi.

W niniejszej sprawie uwagi na piśmie oraz ustnie podczas rozprawy przedstawiły rządy czeski, grecki, hiszpański, węgierski i niderlandzki oraz Komisja Europejska.

Ocena sprawy w świetle swobodnego przepływu towarów

Trybunał doszedł do wniosku, iż rzeczone uregulowanie stanowi zakazany środek o skutku równoważnym z ograniczeniami ilościowymi, chyba, że może on zostać obiektywnie uzasadniony.

Trybunał uznał, że uzasadnienie przywołane przez rząd węgierski, które dotyczy konieczności zapewnienia ochrony zdrowia użytkowników soczewek kontaktowych, odpowiada trosce o zdrowie publiczne, która jest w stanie uzasadniać przeszkodę w swobodnym przepływie towarów.

Trybunał jednak ustalił, że istnieją środki, które w mniejszym stopniu ograniczałyby swobodę przepływu towarów. Pomoc medyczna przy wyborze soczewek kontaktowych może zostać ograniczona do pierwszej dostawy soczewek. Później wymóg pomocy takiej może zawężać się do zindywidualizowanych porad i wskazówek na odległość. W związku z tym, jeżeli państwo członkowskie przyjmuje uregulowanie takie jak sporne w postępowaniu przed sądem krajowym, to przekracza ono granice swobodnego uznania. Z tych samych powodów rzeczone uregulowanie, jako że zawiera zakaz sprzedaży soczewek kontaktowych przez Internet, nie może zostać uznane za proporcjonalne z punktu widzenia celu ochrony zdrowia publicznego.

Kierunek interpretacji przepisów

W związku z powyższym Trybunał uznał, że przepisy UE powinny być interpretowane w ten sposób, że sprzeciwiają się one uregulowaniu krajowemu, które zezwala na sprzedaż soczewek kontaktowych jedynie w specjalistycznych punktach sprzedaży wyrobów medycznych.

Roma Opoka

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 2 grudnia 2010 roku w sprawie C‑108/09

Zobacz także:

Wyrok ETS w sprawie polskiego aplikanta

Dostępność orzeczeń sądów w internecie