W ostatnim czasie można zauważyć znaczący wzrost zainteresowania środowisk prawniczych działalnością pro publico bono. Znajduje to potwierdzenie nie tylko w aktywności adwokatów, notariuszy, radców prawnych, ale przede wszystkim w aktywności młodych adeptów prawa, którzy działają w Studenckich Poradniach Prawnych.

Już od ponad 10 lat działają Studenckie Poradnie Prawne w największych ośrodkach akademickich w kraju. Corocznie liczba studentów zaangażowanych w pracę Studenckich Poradni Prawnych rośnie o ok. 300 osób, obecnie jest to już 1756 studentów.

Jak podkreślił prof. Andrzej Zoll, który jest członkiem Rady Programowej Fundacji Uniwersyteckich Poradni Prawnych, podczas otwarcia XIII Ogólnopolskiej Konferencji Uniwersyteckich Poradni Prawnych organizowanej przez Akademię Leona Koźmińskiego, prawnik to osoba, która powinna pamiętać, że nie problem jedynie jest celem jego pracy, ale przede wszystkim pomoc człowiekowi, który z tym problemem przychodzi.

Studenci dla dobra publicznego

Studenckie Poradnie Prawne zwane inaczej klinikami prawa są to miejsca, w których studenci prawa, pod nadzorem i opieką merytoryczną pracowników naukowych i praktyków, udzielają nieodpłatnych porad prawnych z różnych dziedzin prawa osobom ubogim. W ramach pracy w poradni studenci udzielają bezpłatnie porad osobom, których nie stać na płatną pomoc prawną pisząc opinie prawne, przygotowując pisma procesowe, wnioski, odwołania, zażalenia, skargi, oraz podejmując interwencje. Funkcję koordynującą poszczególne Studenckie Poradnie Prawne spełnia Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych, która została powołana w 2002 r. Studenckie Poradnie Prawne zakładane są także na uczelniach prywatnych. Ludzie przychodzą do klinik prawa z różnymi problemami prawnymi. Jak bardzo potrzebne są one potrzebne może świadczyć fakt, że między październikiem 2009 r., a czerwcem 2010 r. Studenckie Poradnie Prawne przyjęły 11 899 spraw.

Jak podkreślają studenci Studenckiej Poradni Prawnej Akademii Leona Koźmińskiego najczęściej spotykają się z problemami prawnymi dotyczącymi prawa lokalowego, spadkowego oraz odpowiedzialności odszkodowawczej, jak i sprawami dotyczącymi prawa rodzinnego tj. kwestii zorientowanych na rozwody i alimenty. Zdarzają się też sprawy, które są nietuzinkowe, jak np. wyłącznego prawa do grobu oraz dość niezwykłe ze względu na rodzaj wygranej, jak np. uzyskane zadośćuczynienie od publicznego ZOZ w wysokości 75 tys. zł. Poradnia ta, za przykładem innych Poradni, współpracuje także z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznikiem Praw Ubezpieczonych oraz różnymi fundacjami.

Street law

Program Studenckich Poradni Prawnych adresowany jest nie tylko do osób, których sytuacja wymaga pomocy osób fachowo trudniących się prawem. Istnieją także programy, takie jak ,,street law” -klinika Prawa Na Co Dzień. Inicjatywa ta polega na tym, że odpowiednio przygotowani wcześniej do tego studenci prowadzą cykl zajęć z prawa w szkołach średnich i placówkach penitencjarnych. Zestawienie obywateli do których adresowany jest program może wydawać się zaskakujące, ale to właśnie edukacja tej grupy osób, czyli ludzi młodych oraz obywateli, którzy czasami ze ,,ścieżki prawa zbłądzili”, przyczynia się do budowy społeczeństwa obywatelskiego oraz procesu resocjalizacji. Od 1998 r. program ,,street law” jest wdrażany na Wydziałach Prawa uniwersytetów w Krakowie, Białymstoku, Szczecinie, a od roku 2000 w Rzeszowie. W roku 2011 został także zainicjowany w Kolegium Prawa Akademii Leona Koźmińskiego.

Studenckie Poradnie Prawne kształtuje się wśród studentów świadomość traktowania zawodu prawniczego w kategoriach służby publicznej, a nie jedynie chęci uzyskiwania zysku. Ponadto przyszli prawnicy mogą zdobyć doświadczenie, pod okiem fachowców jakiego nie zdobędą nigdzie indziej podczas studiów.

Jak twierdzi dr Magdalena Olczyk, Kierownik Pracowni Studenckiej Poradni Prawnej w Akademii Leona Koźmińskiego, uczestnictwo w programie klinik prawa umożliwia studentom nie tylko stosowanie poznanych w toku studiów instytucji prawa, ale także kontakt z Klientem, z którym pracują samodzielnie. Dzięki temu studenci mogą z jednej strony nabyć wiedzę praktyczną, z drugiej zaś pomóc przychodzącym do Poradni osobom, których nie stać na profesjonalną pomoc adwokata czy radcy prawnego. Taki układ powoduje, że studenci muszą być zaangażowani w pracę w klinice, uczyć się odpowiedzialności, za siebie i Klienta. Przy okazji jednak wyrabiają w sobie przekonanie, że praca prawnika obejmuje też sytuacje, w których trzeba bezinteresownie pomóc tym, którzy takiej pomocy potrzebują.

Lista wszystkich Uniwersyteckich Poradni Prawnych, w raz z danymi kontaktowymi, znajduje się na stronie Fundacji Uniwersyteckich Poradni Prawnych.

Marta Galińska

Zobacz także:

Prawnikiem Pro Bono po raz kolejny radca prawny z Olsztyna

Mec. Sylwia Zarzycka fundatorem fundacji ''Między Niebem a Ziemią''