Wielu emigrantów chce skutecznie zabezpieczyć wypracowany za granicą majątek przed drugim małżonkiem, który pozostał w kraju. Jeżeli małżonków łączy wspólność majątkowa, to wówczas wszystkie przedmioty nabyte przez nich w czasie trwania małżeństwa, zarobione pieniądze, gotówka zgromadzona na koncie lub lokatach w banku, środki zgromadzone na rachunku otwartym lub pracowniczym funduszu emerytalnym należą do ich majątku wspólnego. Niepracujący małżonek, który pozostał w kraju, może więc z nich korzystać nawet bez zgody drugiego małżonka przebywającego za granicą oraz zarządzać wspólnym majątkiem.

Pomocna intercyza

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Tylko z ważnych powodów każdy z nich może żądać, aby sąd ustalił udział z uwzględnieniem stopnia, w którym przyczynił się do powstania tego majątku. Małżonek, który z takim żądaniem występuje, musi jednak udowodnić, że on bardziej niż drugi przyczynił się do zgromadzenia tego majątku. Czeka go więc długi i skomplikowany proces sądowy, w którym będzie udowadniał, że tylko on wypracował dobra, które weszły w skład majątku wspólnego.
Aby uchronić się przed utratą pieniędzy zarobionych na emigracji, warto zawrzeć intercyzę. Jest to umowa sporządzona w formie aktu notarialnego, w której małżonkowie ustanawiają rozdzielność majątkową, albo rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. Na zawarcie jej muszą wyrazić zgodę oboje małżonkowie. Powinni stawić się w kancelarii notarialnej i podpisać intercyzę. W imieniu emigranta przebywającego za granicą akt notarialny może podpisać jego pełnomocnik posiadający ważne i w sposób właściwy sporządzone pełnomocnictwo.
W razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i później. Oznacza to, że jest właścicielem połowy majątku wspólnego, którego małżonkowie dorobili się wspólnie do momentu ustanowienia rozdzielności majątkowej oraz majątku osobistego, którego każdy z nich dorabia się osobno już po ustanowieniu tej rozdzielności. Na takich samych zasadach każdy z nich otrzyma majątek w razie ustania małżeństwa (rozwód) albo orzeczenia separacji.
Ważne!
Jeżeli małżonków łączy wspólność majątkowa, wszystkie przedmioty nabyte przez nich w czasie trwania małżeństwa, zarobione pieniądze, gotówka zgromadzona na koncie lub lokatach w banku, środki zgromadzone na rachunku OFE lub pracowniczym funduszu emerytalnym należą do ich majątku wspólnego

Akt notarialny

Małżonkowie mogą też zawrzeć intercyzę w formie aktu notarialnego o rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. Jest to jednak umowa znacznie mniej korzystna dla tego małżonka, który pracuje i dorabia się większego majątku. W razie rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji małżonek, którego majątek osobisty jest mniejszy niż majątek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie na niego jakiegoś prawa na przykład do własnościowego lokalu spółdzielczego. Wartość dorobku ustala się według stanu majątku z chwili ustania rozdzielności majątkowej oraz według cen aktualnych w chwili dokonywania rozliczeń.
Gdyby jednak małżonkowie nie mogli porozumieć się co do konieczności sporządzenia intercyzy i wprowadzenia między nimi rozdzielności majątkowej, to wówczas każdy z nich może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność powstaje wówczas z dniem oznaczonym w wyroku sądu. Tylko w wyjątkowych przypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym na dzień wytoczenia powództwa. Na przykład może to zrobić wówczas gdy małżonkowie żyli osobno.
Podstawa prawna
• Art. 47-51 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.).