Uznał on tym samym za sprzeczne z konstytucją przepisy zawarte w Ordynacji podatkowej, które nie pozwalały wspólnikom zlikwidowanej spółki cywilnej na zwrot VAT-u.
Sprawa rozpoznawana przez TK dotyczyła skargi Małgorzaty N., byłej wspólniczki zlikwidowanej w 2006 r. spółki cywilnej. W 2005 r. w firmie prowadzona była kontrola skarbowa, w trakcie której urzędnicy stwierdzili, że spółka popełniła błędy w rozliczeniach VAT za 2001 r.
Po likwidacji spółki dyrektor urzędu kontroli skarbowej umorzył postępowanie kontrolne wobec niej, a byłym już wspólnikom doręczył jedynie informację, że spółka zapłaciła zbyt duży VAT za 2001 r.
Małgorzata N. złożyła więc do naczelnika swojego urzędu skarbowego wniosek o zwrot podatku. Ten odmówił, twierdząc, że "nie jest ona podatniczką VAT". Podatniczką była bowiem spółka, a ta została zlikwidowana. Małgorzata N. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Miał on jednak wątpliwości, czy może uznać Małgorzatę N. za następczynię prawną zlikwidowanej spółki. O ich wyjaśnienie zwrócił się do TK.
Trybunał przypomniał, że spółka cywilna, z punktu widzenia prawa cywilnego jest odrębnym podatnikiem VAT. Przestaje nim być, gdy zostaje zlikwidowana. Byli wspólnicy muszą jednak przeprowadzić likwidację, dokonać spisu majątku spółki i zapłacić od niego VAT. Nie mogą natomiast złożyć korekty deklaracji VAT za okres, w którym spółka prowadziła działalność oraz wystąpić o stwierdzenie nadpłaty i zwrot podatku.
"Takie rozwiązanie narusza zapisaną w konstytucji zasadę sprawiedliwości społecznej" - stwierdził TK.
Uzasadniając wyrok, sędzia sprawozdawca Teresa Liszcz wyjaśniła, że niesprawiedliwość polega na tym, iż "wspólnicy, ponoszący ekonomiczny ciężar VAT i będący współwłaścicielami majątku zlikwidowanej spółki, nie mają możliwości odzyskania nadpłaconego podatku".
Dr Kalina Kunowska z kancelarii doradztwa podatkowego w Gdańsku powiedziała PAP, iż "zdarzało się, że sądy administracyjne orzekały o zwrocie VAT wspólnikom likwidowanych spółek cywilnych, ale po dzisiejszym wyroku TK nie będzie już wątpliwości w tej kwestii".
Ekspertka dodała, że byli wspólnicy, chcąc odzyskać nadpłacony podatek, powinni złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty, wskazując jako podstawę prawną art. 74 Ordynacji podatkowej. "Zwrot VAT będzie się im należał proporcjonalnie do wartości udziałów, jakie mieli w zlikwidowanej spółce" -powiedziała Kunowska.
Spółka cywilna, w odróżnieniu od spółek kapitałowych, nie ma osobowości prawnej. Nie stanowi więc samodzielnego podmiotu prawa. Podmiotami prawa są wspólnicy spółki cywilnej. W związku z tym spółka cywilna nie ma własnego mienia, a nabywane prawa i zaciągane zobowiązania wchodzą do majątku wspólników.