Przedruk będzie legalny, jeśli dokona się go bez zmian w treści przedruku. Opublikowanie części artykułu, zmiana tytułu, eliminacja poszczególnych fragmentów może zostać zakwalifikowane jako naruszenie integralności utworu.
Fakt pojawienia się w internecie poszczególnych treści nie stanowi automatycznej zgody autora na korzystanie z nich w nieograniczony sposób, szczególnie w ramach własnej działalności gospodarczej.
Strona internetowa czy cały serwis wraz z jego grafiką i funkcjonalnościami są jako całość chronione ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Podobnej ochronie mogą podlegać konkretne elementy tej strony, np. materiały graficzne lub tekstowe – artykuły, komentarze, informacje, poradniki, opinie. Muszą one stanowić odrębne utwory w rozumieniu prawa autorskiego.

Prawo przedruku

Wykorzystywanie w mediach cudzych tekstów dozwolone jest w ramach prawa przedruku i to bez uzyskiwania zgody autora. Prawo przedruku jest jedną z form dozwolonego użytku publicznego utworów chronionych. W skrócie przedrukiem możemy nazwać prawo rozpowszechniania już upublicznionych utworów w celach informacyjnych. Swoboda czerpania z innych niż własne źródła mieścić się musi w zakresie wynikającym z dozwolonego użytku, sprecyzowanym w przepisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Nie dla wszystkich

Prawo przedruku przeznaczone jest dla mediów. Przepis wskazuje wprost, że z przedruku korzystać mogą prasa, radio i telewizja. Definicji prasy szukać należy w ustawie o prawie prasowym. Nie rozstrzygnięto jednoznacznie czy z wyliczenia tego mogą wprost korzystać podmioty prowadzące serwisy czy portale internetowe. Artykuł 25 ust. 4 prawa autorskiego wychodząc naprzeciw dzisiejszym realiom, wskazuje, że przepisy o prawie przedruku stosuje się odpowiednio do publicznego udostępniania utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. Nawiązuje zatem do internetu.

Odpowiednie stosowanie

Rozbieżności interpretacyjne pojawiają się w odniesieniu do pojęcia „odpowiednie stosowanie” przepisów. Warto zasygnalizować, że funkcjonują aktualnie dwa odmienne stanowiska w tej sprawie. Pierwsze, bardzo elastyczne, pozwalające przyjąć, że prawo przedruku dotyczy wszystkich serwisów, portali internetowych, bez względu na możliwość zakwalifikowania ich do prasy w rozumieniu prawa prasowego. Natomiast zgodnie z drugim poglądem działalność internetowa serwisu powinna odzwierciedlać kryteria dla prasy charakterystyczne, wyszczególnione w ustawie o prawie prasowym.
Stosowanie do art. 7 ust. 2 ustawy Prawo prasowe, „prasa” oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą. Są to w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe. Prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe,
Odpowiednie stosowanie przepisów art. 25 prawa autorskiego w myśl drugiej z wymienionych koncepcji pozwala na zakwalifikowanie serwisów internetowych jako prasy, jeżeli są odpowiednikami prasy papierowej. Dotyczy to elektronicznych wydań prasy oraz odpowiednio telewizji internetowej i radia. Z kolei serwisy internetowe niemające tradycyjnych odpowiedników są prasą, jeżeli równolegle spełniają kryteria ustawowej definicji. Do prasy zaliczane są strony/serwisy internetowe służące do regularnego, cyklicznego publikowania informacji. Coraz częściej można spotkać się z poglądem, że chcąc traktować serwis internetowy jako prasę, konieczna jest rejestracja danego tytułu prasowego w sądzie. W przeciwnym razie korzystanie z instytucji dozwolonego użytku publicznego w zakresie prawa przedruku stać może pod znakiem zapytania.

Wymogi ustawowe

Aby potraktować tekst jako przedruk, należy spełnić kilka wymogów ustawowych. Po pierwsze, przedruk może dotyczyć rozpowszechnionych sprawozdań z aktualnych wydarzeń i artykułów na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, aktualnych wypowiedzi i fotografii reporterskich.
Warunek aktualności jest niezwykle istotny. Aktualne jest to, co znajduje odzwierciedlenie w społecznym zainteresowaniu określonym zdarzeniem. Ramy czasowe nie są w tym zakresie sztywne. Wyznacza je potrzeba chwili, konieczność odnosząca się do szybkości obiegu informacji. Zazwyczaj nowe wydarzenia komentuje się w mediach przez kilka dni. Po tym czasie tracą na swojej aktualności. Kryterium to nie będzie jednak obejmować tematyki stale aktualnej, np. kwestii bezrobocia, sytuacji w służbie zdrowia, innych spraw społecznych.

Gospodarka i polityka

Dodatkowo przedruk ma zastosowanie wyłącznie do określonej tematyki. Dotyczy bowiem tylko tematyki gospodarczej, religijnej i politycznej. Należy zwrócić także szczególną uwagę na to, czy dokonane zostało zastrzeżenie, np. przez wydawcę, że dalsze rozpowszechnianie artykułu jest zabronione. Jeśli taki zakaz został sformułowany, nie można skorzystać z takiego teksu.
Przedruk będzie legalny, jeżeli dokona się go bez zmian w treści przedruku. Ma to zastosowanie w odniesieniu do kategorii informacji wymienionych w art. 25 ust. 1 pkt 1 prawa autorskiego. Opublikowanie części artykułu, zmiana tytułu, eliminacja poszczególnych fragmentów mogą zostać zakwalifikowane jako naruszenie integralności utworu. W ten sposób ochronie podlega prawo osobiste twórcy, o którym mowa w art. 16 prawa autorskiego, tj. prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania.
Opracowując skróty, streszczenia lub wyciągi z artykułów, trzeba bardzo uważać. Niedokładne wykorzystanie informacji źródłowej stało się niedawno przedmiotem analizy Sądu Apelacyjnego w Warszawie, który orzekł o odpowiedzialności portalu internetowego za naruszenie dóbr osobistych osoby opisywanej w informacji umieszczonej w portalu na podstawie prawa przedruku (wyrok z 15 lipca 2010 r., sygn. akt I ACa 1402/09). Portal ten skorzystał z artykułu prasowego i streszczając, pominął istotne fragmenty korzystne dla oceny postępowania opisywanego w artykule adwokata. Opracowując skrót, należy uważać, aby informacja nie stała się tendencyjna oraz jednostronna.

Przedruk, ale nie za darmo

Warto pamiętać, że choć zgoda twórców wykorzystywanych utworów na realizację prawa przedruku nie jest wymagana, mają oni prawo domagać się wynagrodzenia za korzystanie z utworów. Dotyczy to artykułów, aktualnych wypowiedzi i fotografii reporterskich. Wynagrodzenia tego dochodzić może nawet organizacja zbiorowego zarządzania. Wynagrodzenie nie musi być uiszczane w odniesieniu do sporządzonych sprawozdań o aktualnych wydarzeniach oraz innych kategorii dozwolonego użytku niemieszczących się w art. 25 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) prawa autorskiego.
Ważne!
Prawo przedruku obejmuje również mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach. Nie dotyczy to jednak zbiorów mów jednej osoby oraz mów, które nie zostały wygłoszone, ale zostały już przygotowane do tego