Obowiązek złożenia oświadczeń lustracyjnych dotyczy m.in. radców prawnych, adwokatów, notariuszy, sędziów czy prokuratorów. Do 14 grudnia wszyscy prawnicy podlegający lustracji otrzymali zawiadomienia o obowiązku ponownego złożenia oświadczenia lustracyjnego. Od jego doręczenia mają trzy miesiące na złożenie oświadczenia lustracyjnego według nowego wzoru.
Nowelizacja ustawy lustracyjnej z 7 września 2007 r. wprowadziła nowy wzór pisemnego oświadczenia lustracyjnego. Dodatkowo wprowadziła także w miejsce uchylonego wyrokiem Trybunał Konstytucyjnego (wyrok TK z 11 maja 2007 r., sygn. akt K 2/07) wzoru informacji o złożeniu oświadczenia o pracy lub służbie w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. - wzór informacji o złożeniu oświadczenia lustracyjnego. Wzór ten znajduje się w nowym załączniku nr 2a do ustawy lustracyjnej.
Pewną nowością we wzorze oświadczenia lustracyjnego jest włączenie do oświadczenia informacji o stanowisku, jakie lustrowany ma zamiar objąć lub obecnie zajmuje. Druk oświadczenia nie jest skomplikowany ani rozbudowany. Składa się on z dwóch części. Pierwszą część A wypełniają wszyscy podlegający lustracji, drugą część oznaczoną literą B tylko ci, którzy przyznali się do współpracy.
Część A zawiera rubryki, w które należy wpisać dane pozwalające na identyfikację, czyli: imię i nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość. Ponadto znajduje się w niej najważniejszy fragment tego dokumentu dotyczący potwierdzenia bądź wykluczenia współpracy ze służbami PRL. Zanim zostanie on wypełniony, lustrowany powinien zapoznać się z tym, jakie działania zostały przez ustawodawcę uznane za współpracę.
Wypełnioną część A oświadczenia należy podpisać. Nie trzeba się przyznawać do współpracy, jeżeli lustrowany odbywał służbę w organach bezpieczeństwa, gdy obowiązek jej pełnienia wynikał z ustawy obowiązującej w tym czasie.
W części B należy podać szczegóły tajnej współpracy poprzez wskazanie, z jakim organem bezpieczeństwa prowadzona była współpraca, zajmowane w nim funkcje i w jakim okresie miała ona miejsce.
Wypełnione oświadczenie lustracyjne należy przesłać do właściwego organu. W stosunku do sędziów i prokuratorów będzie nim odpowiednio Krajowa Rada Sądownictwa lub prokurator generalny, w przypadku radców prawnych i adwokatów właściwa okręgowa izbie radców prawnych lub okręgowa rada adwokacka, natomiast w stosunku do komorników, notariuszy i prezesów sądów minister sprawiedliwości. Następnie organy te przekazują oświadczenia lustracyjne do Biura Lustracyjnego Instytutu Pamięci Narodowej. Za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu, sąd dyscyplinarny orzeka karę złożenia z urzędu lub inną przewidzianą w odpowiednich ustawach karę dyscyplinarną skutkującą pozbawieniem pełnionej funkcji publicznej.
Łukasz Sobiech