Subskrybuj nas na Youtube
„Zamierzam odrzucić przypadający mi spadek, ponieważ jest on zadłużony. Z tego co wiem, mój udział przejdzie jednak na dziecko. Co powinnam zrobić w takiej sytuacji?” – pyta Czytelniczka.
Zmiany w prawie i postępowaniu spadkowym
W takim przypadku będzie trzeba też odrzucić spadek w imieniu dziecka. Warto jednak pamiętać, iż przepisy w tym zakresie uległy znacznemu uproszczeniu po ostatnich zmianach w prawie spadkowym.
Od 15 listopada 2023 r. obowiązuje nowelizacja Kodeksu cywilnego, która ułatwiła dokonanie odpowiednich formalności. Jeżeli śmierć spadkodawcy nastąpiła począwszy od tego dnia, to będzie można stosować nowe przepisy.
Przypomnijmy, iż oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Nowe regulacje wprost wskazują, iż do zachowania wymaganego terminu wystarcza złożenie przed jego upływem wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.
Jak odrzucić spadek w imieniu dziecka po zmianie przepisów?
Ważne zmiany dotyczą procedury odrzucenia spadku w imieniu małoletniego. Nie zawsze w takich sprawach potrzebna będzie zgoda sądu. Wcześniejsze przepisy przysparzały sporych problemów rodzicom, którzy nieraz czekali po kilka miesięcy na prawomocne postanowienie.
Ważne
Zgoda sądu nie jest wymagana, jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia na skutek uprzedniego odrzucenia spadku przez któregokolwiek z rodziców, którym przysługuje pełna władza rodzicielska, jeżeli jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców (któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska) albo gdy jest dokonywana wspólnie. Rodzic, odrzucający spadek w imieniu dziecka powinien zatem oświadczyć m.in. o wyrażeniu przez drugiego z rodziców zgody na odrzucenie spadku (chyba że oświadczenie to jest składane wspólnie).
Nowe rozwiązania w praktyce mają zatem zastosowanie do tzw. spadków piętrowych, gdy wskutek odrzucenia spadku przez rodzica, odrzucają go dzieci, a czasami też wnuki.
Czasami zgoda sądu nadal niezbędna
Jeżeli jednak rodzice nie mogą się w tej kwestii porozumieć, to sąd będzie konieczny. Podobnie w sytuacji, gdy inny zstępny rodziców tego dziecka spadek przyjmuje.Nowe ułatwienia nie mają też zastosowania do sytuacji, gdy dziecko jest powołane do dziedziczenia na podstawie testamentu czy dziedziczenia ustawowego po jednym z rodziców.
Jeśli jednak rodzic będzie chciał uzyskać wymaganą zgodę, to wystąpi o nią już nie do sądu rodzinnego jak wcześniej, a do sądu spadku.
Podsumowanie
Obowiązujące od około roku przepisy znacznie ułatwiają odrzucenie spadku przez kolejnych członków rodziny. Pamiętajmy jednak, aby takiego odrzucenia spadku nie dokonać z pokrzywdzeniem interesów dziecka. Każda sprawa wymaga szczególnej staranności przy ocenie stanu spadku. W trudnych sprawach pomocna może okazać się porada radcy prawnego, adwokata czy notariusza.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz. 1615)
