W jakiej kolejności odrzuca się spadek? Przepisy po zmianach [PRZYKŁADY]

Najogólniej rzecz ujmując, spadkobiercy odrzucają spadek w takiej kolejności, w jakiej zostają powołani do dziedziczenia. Po ostatnich zmianach w prawie spadkowym krąg spadkobierców ustawowych jest węższy. Przyjrzyjmy się temu na prostych przykładach.

Kto odrzuca spadek? Przykłady

To, w jakiej kolejności odrzuca się spadek zależy tak naprawdę od konkretnej sytuacji i tego komu spadkodawca powierzył spadek.

Kolejność osób odrzucających spadek z ustawy

Odrzucenie spadku w przypadku dziedziczenia ustawowego będzie się odbywało co do zasady według kodeksowej kolejności dziedziczenia.

Spadek można odrzucić w sądzie lub u notariusza.

Kto dziedziczy po zmianach?

Po nowelizacji przepisów, która weszła w życie 15 listopada 2023 r. krąg spadkobierców ustawowych jest węższy. Nie należą już do niego dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsi krewni.

Szczegółowo kolejność dziedziczenia została zapisana w art. 931-940 Kodeksu cywilnego.

Oto najważniejsze zasady „w pigułce”:

• Małżonek i dzieci

W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Gdy syn lub córka spadkodawcy nie dożyją otwarcia spadku, udział spadkowy, który by im przypadał, przypadnie ich dzieciom (czyli wnukom spadkodawcy) i odpowiednio dalszym zstępnym (np. prawnukom).

• Małżonek i rodzice

W braku zstępnych spadkodawcy (czyli dzieci, wnuków itd.) powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W przypadku zaś braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypadnie jego rodzicom.

• Małżonek i rodzeństwo

Jeśli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypadnie rodzeństwu spadkodawcy. Gdy którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, to udział spadkowy przypadnie jego zstępnym (chodzi tu zatem o siostrzeńców i bratanków spadkodawcy).

Jeżeli nie ma zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, to cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.

• Dziadkowie

Cały spadek odziedziczą dziadkowie, gdy nie ma zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych a także małżonka. Jeżeli któreś z dziadków nie dożyło otwarcia spadku, to udział przypadnie jego dzieciom. Jeśli zaś dziecko któregokolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. W braku dzieci i wnuków tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.

• Pasierbowie

W sytuacji, gdy nie ma małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.

• Gmina, Skarb Państwa

W ostatniej kolejności do dziedziczenia uprawnieni są gmina i Skarb Państwa.