Prezent od rodziny w postaci gotówki to częsta sytuacja – zarówno w przypadku tych większych uroczystości, jak i bardziej kameralnych. Niezależnie od tego, czy to koperta wręczona w prezencie ślubnym, czy kilka banknotów od babci, interesującą kwestią jest zapłacenie od takiej darowizny podatku. Czy otrzymując gotówkę od rodziny, musisz go zapłacić?
Darowizna w gotówce od rodziny – co mówi ustawa?
O darowiznach w postaci środków pieniężnych od rodziny mówi art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn. Wynika z niej, że "[z]walnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę […] w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym".
Gotówka od rodziny. Jak uzyskać zwolnienie od podatku?
Jak więc można wywnioskować z przedstawionego powyżej przepisu, aby uzyskać zwolnienie od podatku w przypadku darowizny w gotówce od rodziny, należy otrzymać ją od małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy, zgłosić ją na druku SD-Z2 oraz wykazać dokumenty, które potwierdzają otrzymanie darowizny – np. dochody przelewu na rachunek czy przekaz pocztowy.
Choć zdarzało się, że sąd administracyjny wydawał odmienne wyroki na korzyść podatników, to organy podatkowe uznają, że tylko darowizna w formie przelewu lub przekazu pocztowego może skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku.
Jaka kwota darowizny w gotówce od rodziny jest zwolniona z podatku?
W przypadku pierwszej grupy podatkowej, na którą składają się małżonek, zstępni (jak na przykład dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (jak na przykład rodzice, dziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa, teściowa – od 1 lipca 2023 roku kwota zwolniona od podatku w przypadku darowizny pieniężnej do 36 120 zł.
Jednak w obrębie tej grupy znajdują się osoby z tak zwanej grupy zerowej. W tym przypadku od każdej otrzymanej kwoty nie trzeba płacić podatku. Chodzi o darowizny od małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma lub macochy.
Aby jednak nie zapłacić podatku, należy po przekroczeniu wskazanej powyżej kwoty wolnej zgłosić darowizną naczelnikowi urzędu skarbowego. Podatnik ma na to 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego.
Sumowanie darowizn od rodziny. Jedna darowizna to nie wszystko
Warto również wspomnieć o tym, że sumuje się darowizny od tej samej osoby z rodziny i na tej podstawie uznaje się, czy podlega ona opodatkowaniu. Sumuje się wszystkie darowizny w obrębie 5 lat poprzedzających rok ostatniego nabycia. Ta zsumowana kwota darowizn od jednej osoby z rodziny z tego okresu będzie podstawą opodatkowania.
Jeżeli więc synowa otrzyma od teściowej 30 000 zł, to nie musi płacić od tego podatku. Jeżeli jednak w rok po tej darowiźnie dostanie w prezencie kolejnych 10 000 zł, wówczas różnicę trzeba będzie opodatkować.