Jakie pisma procesowe trzeba doręczać drugiej stronie procesu?
Rygoryzm postępowania w sprawach gospodarczych nakazuje ostrożność. Dał temu wyraz również Sąd Najwyższy w uchwale z 24 lutego 2009 roku (III CZP 127/2008; Biuletyn Sądu Najwyższego 2009/2). Wskazał, iż przewidziany w art. 4799 par. 1 zdanie drugie k.p.c. obowiązek dołączenia do pisma procesowego dowodu doręczenia drugiej stronie odpisu pisma albo dowodu wysłania go przesyłką poleconą dotyczy także pisma z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji.
Według art. 4799 par. 1 k.p.c. w toku sprawy strona reprezentowana przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa jest obowiązana doręczać odpisy pism procesowych z załącznikami bezpośrednio stronie przeciwnej. Do pisma wniesionego do sądu dołącza dowód doręczenia drugiej stronie odpisu pisma albo dowód wysłania go przesyłką poleconą.
Niezachowanie tych wymogów skutkuje zwrotem pisma bez wzywania do usunięcia tego braku. Zwrot pisma w sytuacji opisanej w art. 4799 par. 1 zdanie drugie k.p.c. następuje z mocy prawa, podczas gdy tylko pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem do sądu (art. 130 par. 2 k.p.c.). Przewidziany w art. 4799 par. 1 k.p.c. rygor zwrotu zwalniał przewodniczącego sądu tylko od obowiązku wezwania o uzupełnienie braku pisma, nie zwalniał natomiast od zarządzenia jego zwrotu.
W przepisie tym przewidziany został szczególny sposób doręczania pism procesowych mający na celu przyspieszenie postępowania w sprawach gospodarczych. Sposób ten nie może być jednak stosowany przy doręczaniu pierwszych pism w sprawie, jako że chodzi tu o doręczenie w toku sprawy, a więc już po doręczeniu przez sąd odpisu pozwu pozwanemu. Wyjątek stanowią enumeratywnie wyliczone w art. 4799 par. 2 k.p.c. rodzaje pism procesowych, które strona jest obowiązana złożyć w sądzie z odpisami dla strony przeciwnej. Strona dostarcza niezbędne dla sądu i drugiej strony egzemplarze pism, takich jak pozew wzajemny, apelacja, skarga kasacyjna, zażalenie, sprzeciw od wyroku zaocznego, sprzeciw od nakazu zapłaty, zarzuty od nakazu zapłaty, wniosek o zabezpieczenie powództwa oraz skarga o wznowienie postępowania.
Chociaż sama apelacja jest składana we właściwej liczbie odpisów w sądzie, to jednak wniosek o przywrócenie terminu, jako niewymieniony w katalogu pism procesowych, podlega rygorowi bezpośredniego doręczenia drugiej stronie. Bez znaczenia pozostaje fakt, iż wniosek o przywrócenie terminu jest funkcjonalnie powiązany z samą apelacją, albowiem dotyczy właśnie przywrócenia terminu do wniesienia apelacji.