Czy można jeździć po chodniku i co z jazdą po ulicy? Zanim wsiądziemy na rower, warto wiedzieć, kiedy można korzystać z chodników, a kiedy lepiej trzymać się jezdni. Policja nie pozostawia wątpliwości - łamanie przepisów grozi sankcjami. Kiedy i w jakiej sytuacji rowerzysta może otrzymać mandat? Odpowiadamy w tekście.
Jazda rowerem. Jakie są przepisy?
Podstawą prawną dotyczącą korzystania z dróg przez rowerzystów są przede wszystkim: ustawa Prawo o Ruchu Drogowym, ustawa o kierujących pojazdami oraz przepisy dotyczące warunków technicznych pojazdów.
Co mówią przepisy? Rowerzysta jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeżeli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną, korzystając z drogi dla pieszych i rowerów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu.
- Jeśli więc istnieje infrastruktura rowerowa to rowerzyści muszą z niej korzystać, a gdy jej nie ma mogą się poruszać większością dróg publicznych, z wyłączeniem dróg ekspresowych i autostrad – mówi - nadkomomisarz Robert Opas z Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji - Mogą więc jeździć po jezdni, o ile wzdłuż nie prowadzą wyznaczone drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasy ruchu dla rowerów. Istotnym jest fakt, że niedozwolone jest poruszanie się urządzeniami transportu osobistego (UTO) czy hulajnogą elektryczną po jezdni gdzie obowiązuje limit prędkości powyżej 30 km/h. Wykorzystanie tych środków transportu jest więc ograniczone w porównaniu z rowerami – dodaje nadkomisarz.
Urządzenie transportu osobistego to pojazd napędzany elektrycznie, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe (np. deskorolka elektryczna, elektryczne urządzenie samopoziomujące).
Prawo stanowi, że kierujący pojazdem musi ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe - podobnie, jak w przypadku przejść dla pieszych. Podobne zachowanie powinien zastosować kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną. Kierowca musi ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.
Co istotne według Policji i na co muszą zwrócić uwagę cykliści to fakt, że pierwszeństwo obowiązuje tylko wtedy, kiedy wjechaliśmy na przejazd w bezpiecznym odstępie czasowym, zanim pojawiło się tam auto. Nie ma tu zastosowania przepis dotyczący pieszych wchodzących na przejście. Nie dotyczy to rowerzystów wjeżdżających na przejazd. Zabronione jest także przejeżdżanie przejść dla pieszych na rowerze, gdy taki przejazd nie jest obok niego wyznaczony.
Czym są drogi rowerowe, a czym pasy ruchu dla rowerów definiuje ustawa.
Droga dla pieszych i rowerów jest oznakowana, odbywa się na niej ruch pieszych i rowerów, ale - uwaga - pieszy ma tam zawsze pierwszeństwo.
Jazda rowerem po chodniku. Czy jest dozwolona?
Jak twierdzi Opas, tylko warunkowo rowerzyści mogą poruszać się chodnikami.
- Jeśli szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów, to bez obaw o łamanie przepisów rowerzysta może z niego korzystać. Ponadto, gdy warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła), może on jechać po chodnikach lub drogach dla pieszych, ale jest obowiązany jechać powoli i zachować szczególną ostrożność, jak również ustępować miejsca pieszym twierdzi nadkomisarz. I dodaje. - Co więcej, rowerzysta musi jechać z prędkością zbliżoną do prędkości z jaką poruszają się piesi. Dodatkowo, jeździć po chodniku mogą dzieci do lat 10 wraz z opiekunem.
Rower a karta rowerowa. Czy jest potrzebna?
Warto wiedzieć, że dzieci i młodzież między 10 a 18 rokiem życia muszą posiadać kartę rowerową, aby móc samodzielnie legalnie jeździć po drogach publicznych, czyli również wszystkich drogach dla rowerów. By dziecko poruszało się samodzielnie na rowerze musi pamiętać, by mieć ten dokument przy sobie. Egzamin na kartę można zdać w wielu szkołach podstawowych, a także w WORDach dla dzieci, które do szkoły nie uczęszczają.
Pojazdy UTO, rowery i hulajnogi. Czego nie wolno, co dozwolone?
| WARUNKI KORZYSTANIA | WIEK | KORZYSTANIE Z DROGI | PRĘDKOŚĆ | ZABRANIA SIĘ | ZACHOWANIE WOBEC PIESZYCH | POSTÓJ | OBOWIĄZKI |
| HULAJNOGA ELEKTRYCZNA Definicja: Pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe | Ø 10 - 18 lat – karta rowerowa lub prawo jazdy kat. AM, A1, B1, T Ø Powyżej 18 lat – bez uprawnień Ø Zakaz poruszania się dziecka w wieku do 10 lat na drodze Wyjątek: – w strefie zamieszkania dziecko do 10 lat może poruszać się wyłącznie pod opieką osoby dorosłej | Ø Droga dla rowerów Ø Pas ruchu dla rowerów W przypadku ich braku: Ø Jezdnia – obowiązkowo, gdy ruch pojazdów odbywa się po niej z dozwoloną prędkością nie większą niż 30 km/h oraz brakuje drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów Ø Chodnik lub droga dla pieszych – dozwolone, gdy ruch pojazdów odbywa się po niej z dozwoloną prędkością większą niż 30 km/h oraz brakuje drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów | Ø Na chodniku i drodze dla pieszych – prędkość zbliżona do prędkości pieszego Ø Prędkość dopuszczalna - 20 km/h | Ø Kierowania w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu Ø Ciągnięcia lub holowania innego pojazdu Ø Przewożenia innej osoby, zwierzęcia lub ładunku Ø Jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach Ø Czepiania się pojazdów Ø Jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu Ø Ciągnięcia za pojazdem kierującego hulajnogą elektryczną lub UTO, osoby poruszającej się przy użyciu UWR, osoby na sankach lub innym podobnym urządzeniu, zwierzęcia lub ładunku | Ø Na chodniku oraz drodze dla pieszych jest obowiązek ustępowania pierwszeństwa pieszemu oraz nieutrudniania jego ruchu | Ø Dopuszcza się postój na chodniku w miejscu do tego przeznaczonym, a w razie braku takiego miejsca – jak najbliżej zewnętrznej krawędzi chodnika najbardziej oddalonej od jezdni oraz równolegle do tej krawędzi, pod warunkiem, że nie obowiązuje zakaz postoju lub zatrzymywania się, a także szerokość chodnika pozostawiona dla pieszych nie jest mniejsza niż 1,5 m | Ø Sygnalizowanie kierunkowskazem, a w przypadku jego braku przez wyciągnięcie ręki w stronę zamierzonej zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu (zawczasu i wyraźnie) Ø Zachowanie bezpiecznego odstępu – nie mniejszego niż 1m przy wyprzedzaniu wybranych uczestników ruchu drogowego (rower, wózek rowerowy, motorower, motocykl, hulajnoga elektryczna, UTO), UWR, kolumna pieszych) |
| URZĄDZENIE TRANSPORTU OSOBISTEGO (UTO) (np. deskorolka elektryczna, urządzenie samobalansujące) Definicja: Pojazd napędzany elektrycznie, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe | Ø 10 - 18 lat – karta rowerowa lub prawo jazdy kat. AM, A1, B1, T Ø Powyżej 18 lat – bez uprawnień Ø Zakaz poruszania się dziecka w wieku do 10 lat po drodze Wyjątek: – w strefie zamieszkania dziecko do 10 lat może poruszać się wyłącznie pod opieką osoby dorosłej | Ø Droga dla rowerów. Ø Chodnik lub droga dla pieszych– są dozwolone, tylko gdy brakuje wydzielonej drogi dla rowerów Ø NIEDOPUSZCZALNE KORZYSTANIE Z JEZDNI! | Ø Na chodniku i drodze dla pieszych – prędkość zbliżona do prędkości pieszego Ø Prędkość dopuszczalna – 20 km/h | Ø Kierowania w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu Ø Ciągnięcia lub holowania innego pojazdu Ø Przewożenia innej osoby, zwierzęcia lub ładunku Ø Czepiania się pojazdów Ø Ciągnięcia za pojazdem kierującego hulajnogą elektryczną lub UTO, osoby poruszającej się przy użyciu UWR, osoby na sankach lub innym podobnym urządzeniu, zwierzęcia lub ładunku | Ø Na chodniku oraz drodze dla pieszych jest obowiązek ustępowania pierwszeństwa pieszemu oraz nieutrudniania jego ruchu | Ø Dopuszcza się postój na chodniku w miejscu do tego przeznaczonym, a w razie braku takiego miejsca – jak najbliżej zewnętrznej krawędzi chodnika najbardziej oddalonej od jezdni oraz równolegle do tej krawędzi, pod warunkiem, że nie obowiązuje zakaz postoju lub zatrzymywania się, a także szerokość chodnika pozostawiona dla pieszych nie jest mniejsza niż 1,5 m | Ø Sygnalizowanie kierunkowskazem, a w przypadku jego braku przez wyciągnięcie ręki w stronę zamierzonej zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu (zawczasu i wyraźnie) Ø Zachowanie bezpiecznego odstępu – nie mniejszego niż 1m przy wyprzedzaniu wybranych uczestników ruchu drogowego (rower, wózek rowerowy, motorower, motocykl, hulajnoga elektryczna, UTO), UWR, kolumna pieszych |
Jazda po chodniku na rowerze. Kontrola i mandaty
Uprawnienia do kontroli ruchu wskazanych wcześniej grup pojazdów posiadają organy określone w ustawie PRD - w tym przede wszystkim Policja oraz Straże Miejskie Gminne. Nowy taryfikator mandatów za naruszenie zakazu jazdy po chodniku przewiduje grzywnę. Osoba kierująca rowerem po chodniku może dostać grzywnę wynoszącą od 50 do 300 zł.