Brzmienie art. 12 ustawy o kierujących pojazdami (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 341 ze zm.) określającego negatywne przesłanki wydawania prawa jazdy powoduje coraz to nowe problemy interpretacyjne.
Dwa dni temu pisaliśmy, że z uwagi na tę regulację starosta nie może wydać duplikatu prawa jazdy kategorii wyższej, jeśli sąd odebrał kierowcy prawo jazdy kategorii niższej. Nawet gdy sąd karny cofnął uprawnienia do kierowania samochodami osobowymi (kat. B), ale nie pozbawił kierowcy uprawnienia do kierowania pojazdami ciężarowymi (kat. C), art. 12 i tak nie pozwala na wydanie w takiej sytuacji dokumentu uprawniającego do kierowania pojazdami kategorii C. Z tego powodu 12 ust. 2 pkt 2 i 3 został zaskarżony do Trybunału Konstytucyjnego.
Tymczasem wątpliwości budzi również brzmienie art. 12 ust. 1 pkt 5 tej ustawy, który określa, w jakich przypadkach nie można wydać nowego prawa jazdy w przypadku utraty dokumentu wydanego za granicą. Dziś przepis ten stanowi, że prawo jazdy nie może być wydane osobie, która uzyskała za granicą prawo jazdy, a następnie zostało ono zatrzymane lub uprawnienie do kierowania zostało cofnięte – w okresie obowiązywania zatrzymania prawa jazdy lub cofnięcia uprawnienia. W przypadku literalnego podejścia do stosowania tego przepisu osoba, która kiedykolwiek miała cofnięte uprawnienia do kierowania pojazdami, nie mogłaby w przyszłości ponownie uzyskać tego dokumentu.
Tyle że – jak przyznają przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury (MI) – co innego wynika z art. 103 ustawy o kierujących pojazdami, który przewiduje procedurę odzyskania cofniętych uprawnień. To prowadzi do sprzeczności, którą resort zdecydował się usunąć. „Biorąc pod uwagę dotychczasowe problemy interpretacyjne, należy dokonać zmiany art. 12 poprzez usunięcie przepisu, który zakazuje w ogóle wydania prawa jazdy osobie, która kiedykolwiek miała je cofnięte” – twierdzi MI. Zmiany zostały zawarte w projekcie nowelizacji ustawy o transporcie drogowym, który zmienia też przepisy ustawy o kierujących pojazdami.
Procedura wymiany zagranicznego prawa jazdy na polskie nie obejmuje też występującej w praktyce sytuacji, w której:
■ nie ma możliwości potwierdzenia ważności dokumentu w państwie jego wydania, a osoba występująca o wymianę miała wcześniej wydane polskie prawo jazdy,
■ albo wymienione z polskiego dokumentu zagraniczne prawo jazdy zostało cofnięte.
Polskie przepisy po prostu nie przewidują trybu w takich sytuacjach. W rezultacie osoba, której cofnięto uprawnienie do kierowania pojazdami za granicą i która wróciła na stałe do Polski, nie ma obecnie możliwości odzyskania uprawnienia do kierowania pojazdami. Projektowana nowelizacja ma rozwiązać również ten problem. Skierowany do konsultacji projekt przewiduje, że taka osoba będzie traktowana na równi z innymi, którym cofnięto polskie uprawnienie do kierowania pojazdami, i będzie musiała spełnić takie same warunki, żeby je odzyskać.
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do konsultacji