Zdarza się, że członkowie rodziny nie żyją ze sobą w najlepszej komitywie albo po prostu toczą walkę o spadek po zmarłej bliskiej osobie. Ustawowi spadkobiercy mogą się ubiegać o tzw. zachowek. Jaka jest jego wysokość? Kto go wypłaca? Czy trzeba iść do sądu?
Zachowek. Komu przysługuje?
Prawo do zachowku przysługuje wyłącznie najbliższym członkom rodziny zmarłego, zgodnie z Kodeksem cywilnym. Mowa o tych, którzy odziedziczyliby spadek, gdyby jego podział odbywał się zgodnie z dziedziczeniem ustawowym. Zachowek przysługuje na ogół małżonkowi spadkodawcy i zstępnym spadkodawcy (dzieci, wnuki, prawnuki). Rodzice spadkodawcy mogą się ubiegać o zachowek, jeśli zmarły nie pozostawił po sobie zstępnych.
Kto musi zapłacić zachowek i jaka jest jego wysokość?
Zachowek muszą wypłacić te osoby, które faktycznie odziedziczyły majątek po zmarłym. Odpowiedzialność za wypłatę jest proporcjonalna do udziałów w spadku, jakie spadkobiercy otrzymali po osobie zmarłej.
Zstępni, małżonek lub rodzice mogą domagać się zachowku w wysokości połowy wartości majątku, który zgodnie z ustawą by odziedziczyli. Osoby małoletnie lub trwale niezdolne do pracy mogą żądać zachowku o wartości dwóch trzecich przysługującego im z ustawy udziału spadkowego.
Obliczaniem dokładnej, czystej wartości spadku, zajmują się biegli. Czysta wartość spadku do aktywa spadkowe minus pasywa (długi).
Jak otrzymać zachowek?
W pierwszej kolejności należy zgłosić się do osoby, która spadek faktycznie odziedziczyła. Można to zrobić w formie pisemnego wezwania do zapłaty. Jeśli wezwanie okaże się nieskuteczne, można wkroczyć na drogę sądową, przygotowując pozew o zapłatę zachowku.
Kiedy można nie zapłacić zachowku?
Według Kodeksu cywilnego, aby uniknąć zapłaty zachowku na rzecz pozostałych spadkobierców, muszą wystapić szczególne przesłanki. Nie trzeba płacić zachowku ustawowym spadkobiercom, którzy:
– zostali wydziedziczeni
– zrzekli się spadku
– zostali uznani za niegodnych dziedziczenia
– naruszają zasady współżycia społecznego
