– Mam dwoje dzieci – pisze pani Hanna. – Gdy syn założył rodzinę, dałam mu pieniądze na kupno i wyposażenie mieszkania, bez żadnych pokwitowań. Syn kupił je na swoje nazwisko. Ja mieszkam od wielu lat z samotną córką, której chciałabym zostawić w spadku swoje mieszkanie. Syn nie ma nic przeciwko temu, ale obawiam się, że po mojej śmierci np. jego dzieci mogłyby zażądać zachowku. Czy mogę coś w tej sprawie zrobić?
Pani Hanna może zawrzeć umowę z synem, że zrzeknie się on dziedziczenia po niej. Umowa koniecznie musi być sporządzona u notariusza, niedopełnienie tego wymogu spowoduje, że nie będzie ważna. Nie trzeba w niej precyzować, że syn zrzeka się spadku na rzecz córki, ani podawać przyczyny, dla której podjął taką decyzję.
Do jej zawarcia syn pani Hanny nie musi też uzyskać zgody swoich pełnoletnich dzieci, które dziedziczyłyby po nim, ani sądu opiekuńczego (w razie gdy dzieci nie ukończyły jeszcze 18. roku życia). Nie jest również potrzebna zgoda jego małżonki.

Umowę o zrzeczenie się dziedziczenia może zawrzeć każdy z kręgu spadkobierców ustawowych

Gdy syn zrzeknie się dziedziczenia w umowie, po śmierci matki nie będzie mógł domagać się zachowku od siostry, która otrzyma cały spadek. Przypadającej na niego części spadku nie będą też dziedziczyły jego dzieci, nawet te, które urodzą się dopiero po zawarciu umowy.
Dlatego one również nie będą miały prawa do zachowku. Obowiązuje zasada, że zarówno zrzekający się, jak i jego zstępni zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jak gdyby nie dożyli otwarcia spadku (czyli zmarli przed spadkodawcą).
Spadku można się zrzec tylko przed notariuszem

Zobacz również
Po zawarciu umowy syn pani Hanny nie będzie mógł zmienić zdania i wycofać się z niej. Może ona zostać uchylona tylko wówczas, gdy obie strony wyrażą na to zgodę i zawrą kolejną umowę o uchylenie poprzedniej, również sporządzoną przez rejenta w formie aktu notarialnego. Tylko zawarcie skutecznej umowy spowoduje, że syn nabędzie ponownie uprawnienia spadkobiercy ustawowego.

Podstawa prawna
Art. 1048-1050 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).