O ile kierowcy w większości przypadków pamiętają o obowiązku zapinania pasów, o tyle pasażerowie, często mylnie przekonani o swojej bezkarności, decydują się na jazdę bez zapiętego pasa bezpieczeństwa. Jakie są tego skutki? W momencie zderzenia przeciążenia działające wewnątrz samochodu są tak ogromne, że osoby siedzące na tylnym siedzeniu, które nie zapięły pasów bezpieczeństwa, mogą stanowić dodatkowe zagrożenie życia kierowcy czy pasażera siedzącego z przodu.
W Polsce obowiązek zapisania pasów bezpieczeństwa wprowadzony został w 1983 roku - dotyczył on jednak tylko osób zajmujących przednie siedzenia w momencie jazdy po drogach poza terenem zabudowanym. Przepis ten miał taki kształt głównie dlatego, że ówcześnie produkowane auta nie miały fabrycznie montowanych pasów dla pasażerów z tylnych siedzeń. Dopiero w 1991 roku, w wyniku nowelizacji prawa, obowiązkiem zapinania pasów bezpieczeństwa objęto wszystkie osoby przebywające z w pojeździe, bez względu na to po jakich drogach samochód się porusza.
Kierowca pilnuje pasażerów
Zgodnie z obowiązującymi przepisami to kierowca jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo przewożonych osób. Kierujący pojazdem powinien więc dopilnować, by każda z przewożonych osób w czasie jazdy miała zapięte pasy bezpieczeństwa. Z tego obowiązku wynikać będzie także rozłożenie odpowiedzialności karnej w przypadku dokonywanej przez funkcjonariuszy kontroli. Gdy okaże się, że pasażerowie nie zapięli pasów bezpieczeństwa, mandatem ukarany może zostać zarówno pasażer, który nie dopełnił obowiązku jak i kierowca samochodu. Kierowca, który świadomie nie dopilnuje obowiązku zapięcia pasów przez osoby, które przewozi, naraża się na mandat w wysokości 100 zł i 4 punkty karne. Kierowca może jednak uniknąć odpowiedzialności, jeśli udowodni, iż nakazał zapięcie pasów i nie wiedział, że pasażerowie nie posłuchali jego polecenia. W sytuacji, gdy sam kierujący pojazdem nie zapiął pasów bezpieczeństwa, grozi mu mandat w wysokości 100 zł oraz 2 punkty karne.
Kiedy nie trzeba zapinać pasów
Od ustalonej generalnej zasady jazdy z zapiętymi pasami bezpieczeństwa prawo przewidziało pewne wyjątki. Zgodnie bowiem z art. 39 ust. 2 ustawy o ruchu drogowym obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa nie dotyczy:
• kobiety w widocznej ciąży;
• kierującego taksówką podczas przewożenia pasażera;
• instruktora lub egzaminatora podczas szkolenia lub egzaminowania;
• policjanta, funkcjonariusza Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
• Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Inspektora Kontroli Skarbowej, funkcjonariusza celnego i Służby Więziennej, żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej - podczas przewożenia osoby (osób) zatrzymanej;
• funkcjonariusza Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czynności służbowych;
• zespołu medycznego w czasie udzielania pomocy medycznej;
• konwojenta podczas przewożenia wartości pieniężnych;
• osoby chorej lub niepełnosprawnej przewożonej na noszach lub w wózku inwalidzkim.
A co z dziećmi?
Prawo drogowe określa również zasady przewożenia dzieci. W samochodzie wyposażonym w pasy bezpieczeństwa, dziecko w wieku do 12 lat, nieprzekraczające 150 cm wzrostu, przewozi się w foteliku ochronnym lub innym urządzeniu do przewożenia dzieci, odpowiadającym wadze i wzrostowi dziecka oraz właściwym warunkom technicznym.
