Ustawą o zmianie ustawy kodeks karny oraz niektórych innych ustaw niedawno wprowadzono przepisy przewidujące obligatoryjne orzeczenie przepadku pojazdów. MS jednak zmieniło zdanie i nie w każdym przypadku chce już zabierać nietrzeźwym kierowcom samochody. O tym zdecyduje każdorazowo sąd. Na RCL pojawił się projekt ustawy przewidujący fakultatywność przepadku pojazdu.
Jak czytam w projekcie, zasady orzekania przepadku pojazdu wskazane w brzmieniu art. 44bKodeksu karnego dalej jako „k.k.”, sprzeczne są z zasadą równości. „Sytuacja w której kwestie właścicielskie, a nie okoliczności czynu, decydują o zastosowaniu przepadku pojazdu jest niewłaściwa w świetle art. 32 Konstytucji RP. Przez to stanowią przejaw nierównego traktowania podmiotów znajdujących się w takiej samej sytuacji prawnej.”
Resort przyznał, że obligatoryjność stosowania określonych form reakcji powinna być wyjątkowa. Natomiast regułą powinno być tworzenie regulacji karnych zawierających normy o charakterze fakultatywnym, gwarantujących swobodę uznania sędziowskiego i zindywidualizowane dostosowanie sankcji do czynu. Zdaniem MS, idea przepadku sama w sobie nie jest nieuzasadniona, ale za błędne należy uznać założenie o konieczności orzekania przepadku w sposób obligatoryjny.
Ocena sądu bowiem powinna każdorazowo przesądzać o orzeczeniu przepadku. Dzięki temu decyzja o przepadku będzie podejmowana tylko w takich sprawach w których rzeczywiście taka potrzeba występuje.
Jak czytamy dalej, miarą dolegliwości jest wyłącznie wartość pojazdu. Czyn zabroniony może zostać popełniony przez sprawcę przy wykorzystaniu samochodu z leasingu, umowy najmu, umowy użyczenia albo też nowego albo w znacznym stopniu używanego. Wartość pojazdu nienależącego do sprawcy, nie oddaje w żaden sposób stanu majątku sprawcy.
Obligatoryjny przepadek równowartości pojazdu, może doprowadzić do sytuacji, w której sądy będą zobligowane stosować reakcje karne nieadekwatne zarówno do wagi zdarzenia drogowego z udziałem takiego sprawcy, stopnia jego winy, jak i do jego możliwości majątkowych i zarobkowych.
Ponadto, wyłączona zostanie możliwość orzeczenia przepadku pojazdu mechanicznego gdy jest to niemożliwe lub niecelowe z uwagi na jego zbycie, utratę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie albo jeżeli pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie stanowił wyłącznej własności sprawcy.