Rozmawiamy z KRZYSZTOFEM WIĘCKIEWICZEM, dyrektorem Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - Dzisiaj odbędzie się w Sejmie wysłuchanie publiczne w sprawie projektu nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego. Jej autorzy proponują zaostrzenie wymagań finansowych.
● Czy organizacje pożytku publicznego dobrze gospodarują swoimi pieniędzmi?
- Ze sprawozdań organizacji, generalnie, nie wynikają wnioski co do rażących nadużyć. Choć jest pewna asymetria pojmowania praw i obowiązków przez te podmioty. Mają one liczne zwolnienia podatkowe i przywileje, ale 1/3 z nich nie przesyła w terminie sprawozdań finansowych ze swej działalności. Pod wpływem monitów sytuacja się poprawia, choć pozostawia wiele do życzenia, gdyż dziś nie ma sankcji za niedopełnienie tego obowiązku.
● Czy w nowelizowanej ustawie o działalności pożytku publicznego znajdzie się taka kara?
- Wprowadzamy etapową procedurę weryfikacji statusu organizacji pożytku publicznego, jej konsekwencją może być sankcja wykreślenia. Tak więc będzie można niesolidną organizację na wniosek właściwego ministra wykreślić z ewidencji organizacji pożytku publicznego. Status pożytku publicznego miał być dla organizacji pozarządowych dobrym wzorem i motywem do uporządkowania struktur wewnętrznych, przejrzystości działania, np. poprzez rozdzielenie funkcji zarządu od nadzoru. Powinien to być standard dla organizacji pozarządowych, m.in. dlatego że startują one w konkursach na realizację zadań publicznych. W ustawie chcemy wprowadzić np. dwuletni okres działalności, który będzie wymagany do uzyskania statusu pożytku publicznego. Przedmiot i zakres ich statutowej działalności powinien wykraczać poza członków danej organizacji.
● To rygorystyczne warunki. Czy nie zmniejszy się więc liczba tych organizacji?
- Te, które nabyły status, nie stracą go. Nowe przepisy oznaczają też wsparcie dla młodych organizacji, np. w Programie Operacyjnym Fundusz Inicjatyw Obywatelskich w latach 2009-2013 oraz w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki. Staż organizacyjny powinien być wymagany, gdyż niektóre podmioty nie radzą sobie z obowiązkami, sprawozdawczością i rzetelnością.
● Jakie najważniejsze zadania publiczne są zlecane tym organizacjom?
- Zadania obejmują wszystkie obszary pożytku publicznego zawarte w ustawie, w tym zawierające problemy zabezpieczenia społecznego, niepełnosprawności, pomocy społecznej, edukacji, kultury fizycznej i sportu, promocji zdrowia, środowiska naturalnego, bezpieczeństwa publicznego i innych. Mniej środków przeznacza się na zadania infrastrukturalne, tzn. takie, które służą wsparciu przez wyspecjalizowane organizacje słabszych podmiotów.
● Kiedy nowelizacja wejdzie w życie?
- Jesteśmy po pierwszym czytaniu. Dzisiaj odbędzie się wysłuchanie publiczne. Można mieć nadzieję, że no-we przepisy zaczną obowiązywać od nowego, 2010 roku.
6,8 tys. organizacji pożytku publicznego funkcjonuje w Polsce
● KRZYSZTOF WIĘCKIEWICZ
absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW