Rozmawiamy z adwokatem XAWERYM KONARSKIM - Realizacja przez konsumenta prawa do odstąpienia w terminie dziesięciu dni od otrzymania towaru polega na doręczeniu amerykańskiemu przedsiębiorcy internetowemu stosownego oświadczenia woli.
• Czy polski klient amerykańskiego sklepu internetowego może odstąpić od umowy, gdy towar mu się po prostu nie spodoba? Według obecnych regulacji, nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć tego prawa.
- Postanowienia art. 17 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny przyznają polskiemu konsumentowi prawo odstąpienia od umowy bez podawania konkretnej przyczyny. Spory na tle prawa do odstąpienia mogą być rozstrzygane przez sądy amerykańskie oraz polskie. W przypadku rozstrzygania sporu przez sąd polski zastosowanie mają postanowienia wymienionych ustaw, niezależnie od tego, jakie prawo zostało wskazane w regulaminie sklepu za właściwe.
• Jak wyegzekwować to prawo w praktyce? Amerykański przedsiębiorca może stwierdzić, że nie podlega regulacjom polskim. Czy przeniesienie sporu powstałego na tym tle przed sąd będzie się opłacać?
- Realizacja przez konsumenta prawa do odstąpienia w terminie dziesięciu dni od otrzymania towaru polega na doręczeniu przedsiębiorcy internetowemu stosownego oświadczenia woli. Za dopuszczalne należy uznać odstąpienie za pośrednictwem poczty elektronicznej lub innego środka komunikacji. Do złożenia oświadczenia, które przedsiębiorca amerykański ma obowiązek zaakceptować, może dojść w ostatnim dniu terminu. Przedsiębiorca powinien zwrócić cenę, a konsument odesłać towar.
• A jeżeli przedsiębiorca nie zechce zwrócić otrzymanych pieniędzy za towar.
- W przypadku braku zwrotu ceny należy uzyskać zasądzenie tej kwoty w polskim sądzie. Wyegzekwowanie roszczenia może wiązać się z wydatkami konsumenta, w przypadku gdy amerykański właściciel nie ma majątku w Polsce. Polskę i USA nie wiąże umowa, której przedmiotem jest wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych. USA nie są również, inaczej niż Polska, stroną Konwencji z Lugano o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych. Wykonywanie w USA zagranicznych orzeczeń sądowych odbywa się w oparciu o przyjętą w miejscu siedziby sklepu procedurę cywilną.
• Kiedy przysługuje klientowi sklepu internetowego prawo żądania unieważnienia zapłaty kartą? Do kogo zwrócić się z tym żądaniem i jakie środki zachować, aby wykazać, że zachowana została przez konsumenta należyta staranność?
- Zgodnie z art. 14 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów, można żądać unieważnienia na koszt przedsiębiorcy zapłaty dokonanej kartą w razie niewłaściwego jej wykorzystania w wykonaniu umowy zawartej na odległość. Prawo konsumenta do unieważnienia zapłaty przysługuje zatem w przypadku abuzywnego, czyli niezgodnego z wolą posiadacza, użycia karty przez bank lub sklep internetowy w związku z umową, np. zawyżeniem przez sklep kwoty obciążenia rachunku konsumenta. Unieważnienie będzie polegać na anulowaniu przez wydawcę karty czynności zapłaty. Z żądaniem tym należy się zwrócić do sklepu inernetowego oraz banku - emitenta karty w ramach procedury reklamacji kwoty transakcji. Procedura w poszczególnych bankach może wyglądać odmiennie. W przypadku zawyżenia przez sklep kwoty obciążenia należy przedstawić dowody na realizację transakcji oraz na twierdzenie, iż kupowany towar był oznaczony niższą ceną. Wymaga się też dowodów na próby rozwiązania sporu. W przypadku uwzględnienia reklamacji nastąpi odwołanie obciążenia karty lub zwrot pieniędzy.
• Umowa zawarta na odległość powinna określać miejsce i sposób składania reklamacji, nie powodując nadmiernych trudności lub kosztów konsumenta. Wydaje się to niemożliwe przy zakupie towarów w USA. Gwarancja może nie obejmować terytorium Europy. Może okazać się, że będziemy musieli odesłać sprzęt do USA, na długo tracąc możliwość korzystania z niego i narażając się na dodatkowe koszty.
- Postanowienia art. 11 ust. 2 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów dotyczą jedynie miejsca i sposobu składania reklamacji. Nie znajdują one zastosowania w przypadku wynikającej z treści umowy gwarancyjnej konieczności odesłania towaru do USA w celu jego naprawy lub wymiany. Na przedsiębiorcy amerykańskim nie spoczywa obowiązek obejmowania ochroną gwarancyjną obszaru państw UE. W celu wykonania spoczywających na przedsiębiorcy w myśl art. 11 ust. 2 zobowiązań podmioty prowadzące sklepy w USA powinny zapewnić klientom możliwość skorzystania z sieci punktów reklamacyjnych na terenie kraju. W przypadku mniejszych sklepów internetowych jest to niewykonalne.