Możliwość wymierzenia podejrzanemu wieloletniej kary pozbawienia wolności nie może być wyłączną podstawą do zastosowania tymczasowego aresztowania.
Rzecznik praw obywatelskich wystąpił do Sądu Najwyższego z wnioskiem o jednoznacznie rozstrzygnięcie sporu, czy procedura karna pozwala na stosowanie tymczasowego wyłącznie ze względu na surowość grożącej podejrzanemu (oskarżonemu) kary więzienia. Większość sądów uznaje dzisiaj, że art. 258 par. 2 kodeksu postępowania karnego stanowi samodzielną i wystarczającą podstawę do zastosowania (lub przedłużenia) tego izolacyjnego środka zapobiegawczego. Przewiduje on, że jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona grożącą oskarżonemu surową karą. Tak samo jest, gdy sąd pierwszej instancji skazał oskarżonego na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata.
Zwolennicy tezy o możliwości stosowania tymczasowego aresztowania wyłącznie na podstawie art. 258 par. 2 k.p.k. twierdzą, że wymienione w nim przesłanki tworzą domniemanie, że podejrzanany może podjąć działania mające na celu zakłócenie procesu (np. ucieknie do innego kraju, będzie nakłaniał świadków do fałszywych zeznań). Zwalnia to więc sądy z obowiązku wskazywania okoliczności świadczących o tym, że będzie on podejmował próby bezprawnych działań.
W ocenie RPO i części sądów surowa kara, która grozi podejrzanemu, to za mało, by zamknąć go w areszcie śledczym. Nie można z góry zakładać, że będzie on mataczył w sprawie albo inaczej utrudniał pracę organom ścigania. Prokurator lub sąd muszą udowodnić złe zamiary podejrzanego, składając wniosek w sprawie tymczasowego aresztu. Na podobnym stanowisku stawał już kilkakrotnie Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wskazał on jednoznacznie, że przesłanka grożącej podejrzanemu surowej kary nie może stanowić istotnej i wystarczającej podstawy do aresztowania (wyroki ETPCz z 23 czerwca 2005 r. w sprawie 44722/98 Łatasiewicz v. Polska oraz z 4 października 2005 w sprawie 9190/03 Bacciev v. Mołdawia).