Kodeks spółek handlowych przewiduje, że wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uprawniony jest do udziału w zgromadzeniach wspólników i do głosowania nad poszczególnymi uchwałami. Czy jednak każdy wspólnik ma zawsze zapewnione prawo głosu?
Maciej Szermach, adwokat, partner w Kancelarii BSO Prawo & Podatki
Nie. W pewnych sytuacjach określonych w kodeksie spółek handlowych (k.s.h.) prawo wspólnika spółki z o.o. do uczestniczenia w głosowaniu może zostać ograniczone. Stosownie do treści art. 244 k.s.h. wspólnik nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika, ani nawet jako pełnomocnik innej osoby głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu, w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązania wobec spółki oraz sporu między nim a spółką.
Wspomniany przepis wprowadza zatem zasadę zakazu głosowania we własnej sprawie. Zakaz dotyczy wszelkiego rodzaju stosunków pomiędzy spółką z o.o. a wspólnikiem, które w danym przypadku rodzą odpowiedzialność po stronie wspólnika, występującego niekiedy również jako członek zarządu.
Wskazany zakaz będzie miał zastosowanie przykładowo w sytuacji, w której przedmiotem uchwały będzie umorzenie pożyczki udzielonej wspólnikowi przez spółkę. Wyłączenie obejmuje również głosowanie przez wspólnika w charakterze pełnomocnika – i to bez względu na treść udzielonego mu pełnomocnictwa.
Warto zwrócić uwagę, że w wielu spółkach z o.o. członek zarządu jest zarazem jedynym wspólnikiem. W takich szczególnych przypadkach możliwość podjęcia uchwały w zakresie odpowiedzialności tego wspólnika wobec spółki jest w ogóle wyłączona. W praktyce oznacza to, że jedyny wspólnik będący jednocześnie członkiem zarządu nie może samemu zwalniać się z odpowiedzialności wobec spółki.
Przyjmuje się, że w jednoosobowych spółkach z o.o., w których jedyny wspólnik jest zarazem jedynym członkiem zarządu, w odniesieniu do tego wspólnika w ogóle nie podejmuje się przykładowo uchwały w sprawie udzielenia absolutorium (tak np. A. Kidyba [w:] A. Kidyba, Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do artykułów 1 – 300).