Jak prawidłowo ustalić cenę akcji, które odkupują od mniejszościowych akcjonariuszy spółki akcjonariusze większościowi?
W niepublicznej spółce akcyjnej jej akcjonariusze mniejszościowi posiadający nie więcej niż 5 proc. akcji mogą żądać ich wykupu przez akcjonariuszy większościowych. Wykup będzie możliwy, jeżeli akcjonariuszy większościowych jest nie więcej niż pięciu i łącznie posiadają akcje reprezentujące co najmniej 95 proc. kapitału zakładowego, przy czym każdy z nich powinien posiadać przynajmniej 5 proc. akcji.
Cena odkupu akcji drobnych akcjonariuszy powinna odpowiadać wartości przypadających na akcje aktywów netto, określonej na podstawie ostatniego sprawozdania finansowego, pomniejszonych o kwotę dywidendy przewidzianej do wypłaty. Cena taka może zostać jednak zakwestionowana przez spółkę lub dowolnego akcjonariusza uczestniczącego w odkupie. W takim przypadku sąd rejestrowy wyznaczy biegłego celem ustalenia ceny rynkowej akcji. Gdyby ustalenie takiej ceny było jednak niemożliwe, decydujący wpływ będzie miała tzw. godziwa cena odkupu.
Wycena sporządzona przez biegłego nie jest ostateczna i może zostać zakwestionowana ponownie zarówno przez akcjonariuszy większościowych, jak i mniejszościowych. Wówczas o cenie odkupu powinien zadecydować sąd rejestrowy. Z art. 312 par. 8 k.s.h. wynika, że na rozstrzygnięcie sądu w tej sprawie nie przysługuje żaden środek odwoławczy. Trzeba jednak pamiętać, że przepisy te mają być stosowane odpowiednio. Oznacza to, że w zależności od okoliczności dany przepis może być stosowany wprost lub odpowiednio zmodyfikowany, lub wcale.
Pamiętając o konstytucyjnej zasadzie dwuinstancyjnego postępowania sądowego, można twierdzić, że w tej sytuacji nie należy stosować do uczestników takiego postępowania fragmentu przepisu o braku środka odwoławczego na rozstrzygnięcie sądu. Oznacza to możliwość dalszego zaskarżenia rozstrzygnięcia sądu rejestrowego do sądu drugiej instancji.