W jakim celu dokonuje się obniżenia kapitału zakładowego spółki połączonego z jego podwyższeniem?
Obniżenie kapitału zakładowego połączone z jego jednoczesnym podwyższeniem służy restrukturyzacji sytuacji finansowej spółki. Procedurę tą stosuje się zazwyczaj, gdy bilans spółki wykazuje startę, a brak jest środków, które mogłyby zostać przekazane na jej pokrycie. W takiej sytuacji wspólnicy dokonują obniżenia kapitału zakładowego o kwotę brakującą do pokrycia strat i jednocześnie podwyższają kapitał spółki co najmniej do wysokości sprzed obniżenia. Z tytułu obniżenia kapitału udziałowcy nie otrzymują zwrotu wkładów, które wnieśli, obejmując udziały – następuje więc umorzenie bez wynagrodzenia, często określane również jako papierowe. W związku z jednoczesnym podwyższeniem kapitału wspólnicy wnoszą natomiast wkłady gotówkowe bądź rzeczowe na pokrycie obejmowanych przez siebie udziałów.
Obniżenie kapitału wiąże się z koniecznością przeprowadzenia postępowania konwokacyjnego, czyli ogłoszenia o obniżeniu z jednoczesnym wezwaniem wierzycieli do zgłaszania sprzeciwów, jeśli się nie zgadzają na obniżenie. Natomiast zgodnie z art. 264 par. 2 kodeksu spółek handlowych przy obniżeniu kapitału zakładowego z jednoczesnym jego podwyższeniem nie ma takiego obowiązku. W tej procedurze nie istnieje bowiem ryzyko pokrzywdzenia wierzycieli spółki, skoro wysokość kapitału zakładowego w efekcie nie ulega zmianie, a jej sytuacja finansowa zostaje poprawiona. Wymagane jest jednak, aby obniżenie i podwyższenie nastąpiło jednocześnie, przez co rozumie się stosunkowo bliski czas pomiędzy podjęciem obu uchwał, które pozostawać będą ze sobą w bezpośrednim związku.
Obniżenie kapitału wymaga zmiany umowy spółki, podwyższenie kapitału również, o ile nie są spełnione przesłanki ustawowe uprawniające do przeprowadzenia podwyższenia bez zmiany umowy. Mimo że często po dokonaniu operacji obniżenia kapitału z jego jednoczesnym podwyższeniem nie zmienia się tzw. struktura udziałowa, to okoliczności te należy zgłosić do KRS.