Czy przedsiębiorcy przysługuje odszkodowanie za szkody wyrządzone bezczynnością organów administracji?
Tak. Jeżeli przedsiębiorca był stroną postępowania administracyjnego i w wyniku bezczynności organu administracji poniósł szkodę, może żądać jej naprawienia od Skarbu Państwa. Podstawą odpowiedzialności za szkody wyrządzone bezczynnością organów jest art. 4171 par. 3 kodeksu cywilnego (k.c.), który stanowi, że jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
Wskazany przepis ustanawia zatem trzy przesłanki, które muszą być łącznie spełnione dla skutecznego dochodzenia odszkodowania za szkodę powstałą w wyniku bezczynności organów administracji: szkoda została wyrządzona przez niewydanie decyzji, obowiązek wydania decyzji przewidywał przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania decyzji została stwierdzona we właściwym postępowaniu.
Aby móc dochodzić odszkodowania, przedsiębiorca powinien wykazać związek przyczynowy pomiędzy niewydaniem decyzji a poniesioną szkodą, wskazać przepis stanowiący podstawę obowiązku wydania decyzji, a także uzyskać we właściwym postępowaniu stwierdzenie niezgodności z prawem niewydania decyzji przez organ.
Dla dochodzenia odszkodowania na gruncie art. 4171 k.c. konieczne jest zatem uzyskanie tzw. prejudykatu – stwierdzenia niezgodności z prawem niewydania decyzji przez organ. Prejudykatem tym jest wyrok sądu administracyjnego wydany w postępowaniu w sprawie skargi na bezczynność organu, przewidzianej w art. 3 ust. 2 pkt 8 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Orzeczenie sądu administracyjnego uwzględniające skargę na bezczynność stanowi podstawę do dochodzenia roszczeń na gruncie art. 4171 k.c. Jeżeli wskazane trzy przesłanki są łącznie spełnione, przedsiębiorca ma szansę na uzyskanie odszkodowania od Skarbu Państwa.