Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Jak tego dokonać?
Umorzenie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić tylko wówczas, gdy przewiduje to umowa spółki i po wpisie spółki do rejestru. Zgodnie z art. 199 par. 1 k.s.h. udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne). Umorzenie udziału wymaga także uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział (art. 199 par. 2 ksh).
Powstaje pytanie, czy spółka z o.o., dokonując umorzenia dobrowolnego udziałów, powinna najpierw nabyć udziały od wspólnik, a dopiero potem zgromadzenie wspólników powinno podjąć uchwałę o umorzeniu, czy też odwrotnie. Większość komentatorów proponuje rozpocząć procedurę umorzenia dobrowolnego udziałów od podjęcia przez zgromadzenie wspólników uchwały umorzeniowej. Dopiero po jej podjęciu powinna zostać zawarta przez spółkę ze wspólnikiem umowa nabycia udziałów właśnie w celu ich umorzenia. Pojawiają się również opinie, zgodnie z którymi kolejność tych czynności prawnych może być odwrócona. Wydaje się, że pierwsze z powyższych rozwiązań powinno być stosowane w praktyce, jako że zapobiega sytuacji, w której spółka nabędzie własne udziały od wspólnika bez uzasadnionej podstawy prawnej i wbrew zakazowi nabywania udziałów własnych. Zapobiega też sytuacji, gdy spółka nabędzie własne udziały, których nie będzie w stanie umorzyć, ponieważ pozostali wspólnicy nie wyrażą na umorzenie zgody i nie podejmą uchwały.
Kolejność zdarzeń powinna więc być taka, że najpierw zapada uchwała zgromadzenia wspólników, która zawiera podstawę prawną umorzenia oraz wskazuje wynagrodzenie przysługujące wspólnikowi. Następnie jest zawierana umowa nabycia udziałów przez spółkę w celu umorzenia. Jeżeli nabycie udziałów jest finansowane przez obniżenie kapitału, musi zostać podjęta także uchwała o obniżeniu kapitału.