W państwie Unii nie może obowiązywać przepis ograniczający prawo swobodnego przemieszczania się obywateli tylko dlatego, że zaciągnęli niezabezpieczone zobowiązanie znacznej wartości. Przykładem może być zakaz wydania paszportu osobie, która pożyczyła pieniądze z banku, nie ustanawiając zastawu ani hipoteki. Nie może też zostać wznowione postępowanie administracyjne, jeżeli orzeczony w nim zakaz opuszczania państwa członkowskiego jest oczywiście sprzeczny z prawem Unii.
Tak orzekł luksemburski Trybunał Sprawiedliwości, odpowiadając na pytanie bułgarskiego sądu o interpretację zgodności ze wspólnotowym prawem regulacji krajowych przyjętych w tym państwie jeszcze przed przystąpieniem do UE.
Państwa członkowskie mogą bowiem – zgodnie z Kartą praw podstawowych i dyrektywą 2004/38 – ograniczyć swobodę przemieszczania się obywateli i członków ich rodzin (bez względu na ich przynależność państwową), wyłącznie kierując się względami porządku publicznego, bezpieczeństwa lub zdrowia publicznego. Powody hamowania swobodnego przepływu osób muszą przy tym wiązać się z konkretnym zachowaniem określonego człowieka. Niedopuszczalne jest natomiast ograniczanie swobody przemieszczania się motywowane prewencją ogólną, czyli dla przykładu, a tym bardziej z przyczyn gospodarczych.
W Bułgarii obowiązuje jednak uchwalony sześć lat przed akcesją zakaz wydawania paszportów osobom, które mają stwierdzone orzeczeniem sądu zobowiązanie finansowe wobec osób fizycznych i prawnych, jeżeli dłużnik nie ma majątku pokrywającego tę kwotę lub jeśli nie ustanowił zabezpieczenia.
Dlatego kiedy Christo Bjankow, zadłużony na 200 000 lewów plus odsetki i koszty zażądał uchylenia wydanego przeciwko niemu w 2007 r. zakazu opuszczania Bułgarii, sąd krajowy zwrócił się o ocenę sytuacji do TS. W sprawie Bjankowa nie powołano się bowiem na żadne względy związane z porządkiem czy bezpieczeństwem publicznym. Nie wskazano też, jak zakaz opuszczania kraju mógłby przyczynić się do uregulowania wierzytelności.
TS potwierdził wątpliwości sądu krajowego związane z niezgodnością bułgarskiego przepisu z prawem Unii. Uznał, że niemożliwe jest ograniczanie praw obywatela Wspólnoty do swobodnego przemieszczania się tylko z powodu toczącego się postępowania egzekucyjnego.

ORZECZNICTWO
Wyrok w sprawie C-249/11.