Rygorystyczny okres próbny dla początkujących i nowe e-usługi to najważniejsze zmiany, z którymi muszą się liczyć kierowcy. Chyba że rządowi powinie się noga i rewolucję trzeba będzie znów przełożyć.
Wszystkie opisywane poniżej kwestie powinny już dawno obowiązywać, a konkretnie od stycznia br. Zgodnie z aktualnym planem wejdą w życie od 2017 r., ale jak pisaliśmy niedawno w DGP, jest to coraz bardziej wątpliwe. Wszystko zależy od tego, czy rządowi uda się wprowadzić nowy system informatyczny – Centralną Ewidencję Pojazdów i Kierowców (CEPiK 2.0). Jak do tej pory z przygotowaniami są spore problemy. Niewykluczone więc, że wdrożenie projektu znów się opóźni, a jego konsekwencje odczują kierowcy – zarówno w pozytywnym, jak i negatywnym sensie.
Zakładając jednak, że wejdą w życie z początkiem 2017 r., to wówczas największe zmiany dotkną przyszłych kierowców. Osoba, która po nowym roku zda egzamin i otrzyma prawo jazdy, zostanie objęta okresem próbnym (ustawa z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, rozdz. 14).
Okres próbny będzie dotyczył tych, którzy po raz pierwszy uzyskali prawo jazdy kategorii B, i trwał dwa lata, począwszy od dnia, w którym wydany został dokument. W tym czasie kierowca będzie zobowiązany:
● odbyć między 4. a 8. miesiącem od dnia otrzymania prawa jazdy kurs dokształcający w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz praktyczne szkolenie w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym,
● przedstawić staroście zaświadczenia o ukończeniu obu kursów (przed upływem 8. miesiąca),
● kierować wyłącznie pojazdem samochodowym oznakowanym z tyłu i z przodu okrągłą nalepką barwy białej z zielonym symbolem liścia klonowego (przez pierwsze 8 miesięcy okresu próbnego).
Okres próbny to także zakazy, których młody stażem kierowca będzie musiał przestrzegać. Przed upływem 8. miesiąca, licząc od dnia otrzymania prawa jazdy, nie będzie mógł:
● przekraczać prędkości 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej,
● kierować pojazdem, który nie jest oznaczony znakiem liścia klonowego,
● podejmować pracy zarobkowej w charakterze kierowcy pojazdu określonego w prawie jazdy kategorii B (czyli np. nie będzie mógł od razu po zdobyciu uprawnień zostać taksówkarzem),
● osobiście wykonywać działalności gospodarczej polegającej na kierowaniu pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii B.
Okres próbny może być przedłużony przez starostę o kolejne dwa lata. Wystarczy, że kierowca nim objęty popełni dwa wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (stwierdzone mandatem karnym, prawomocnym wyrokiem sądu lub orzeczeniem organu orzekającego w sprawie o naruszenie w postępowaniu dyscyplinarnym).
Zmiany, które przewiduje rząd w związku z projektem CEPiK 2.0, to także nowe e-usługi, z których mieliby zacząć korzystać obywatele. Z naszych informacji wynika, że będą to:
● „Sprawdź punkty karne”. Obecnie policja podczas kontroli drogowej może jedynie sprawdzić, czy przekroczyliśmy dozwolony limit. Stan punktów można zweryfikować dopiero na komendzie policji. W ramach nowej CEPiK dostęp do aktualnej informacji o punktach karnych i utraconych lub przywróconych uprawnieniach ma być możliwy za pośrednictwem strony internetowej. Jeśli projekt CEPiK 2.0 zostanie wdrożony terminowo, ta e-usługa pojawi się jako pierwsza. Niewykluczone, że będzie także możliwość opłacenia mandatu online.
● „Sprawdź uprawnienia”. Dzięki tej usłudze kierowca będzie miał wiedzę o utraconych lub przywróconych mu uprawnieniach.
● „Udostępnij dane pracodawcy”. Ta funkcja będzie przydatna firmom, które użyczają pracownikom służbowych aut. Na prośbę pracodawcy podwładny lub osoba starająca się o pracę będą mogli – generując w CEPiK profil kierowcy – wykazać, że posiadają ważne uprawnienia do kierowania pojazdami różnego rodzaju, a także aktualne licencje i zezwolenia (np. na przewóz towarów niebezpiecznych).
● „Sprawdź szkołę jazdy”. Dzięki tej usłudze przyszli kierowcy będą mogli sprawdzić, który ośrodek szkolenia kierowców w ich okolicy najlepiej przygotowuje kursantów do egzaminu na prawo jazdy. Skąd będą pochodzić te informację Aby rozpocząć kurs prawa jazdy, kandydat musi założyć w starostwie swój profil kandydata na kierowcę. To tam zawarte są np. informacje: w jakiej szkole rozpoczął kurs i czy go ukończył, w którym wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego zdawał egzamin i z jakim wynikiem. CEPiK będzie miał dostęp do wszystkich tych danych. Na ich podstawie stworzona zostanie baza statystyczna pokazująca efektywność szkół.
Jakie e-usługi już są dostępne
Na razie zakres usług oferowanych przez CEPiK jest ograniczony, niemniej cieszą się one sporą popularnością. Pierwsza z nich to „Historia pojazdu”. Dzięki niej można poznać dane samochodu istotne chociażby przy podejmowaniu decyzji o jego kupnie: datę rejestracji w Polsce, dane techniczne, informację, czy ma ważne badanie techniczne i ubezpieczenie OC, czy nie jest kradziony i jaki ma przebieg.
By skorzystać z usługi „Historia pojazdu”, wystarczy wejść na stronę internetową www.cepik.gov.pl i wybrać odpowiednią zakładkę. Następnie należy podać numer rejestracyjny auta, numer VIN (w dowodzie rejestracyjnym, poz. E) i datę pierwszej rejestracji (poz. B w dowodzie rejestracyjnym). Wszelkie dane, które wygeneruje system, można pozyskać w formacie PDF. Specjalny graf pokaże także przebieg historii pojazdu – kiedy zmienił się właściciel, kiedy dokonywano badań technicznych, jaki był stan licznika w trakcie każdorazowej wizyty w stacji diagnostycznej (co pozwoli stwierdzić, czy licznik był przekręcony, czy nie).
Kolejna usługa „Bezpieczny autobus” może być przydatna szczególnie dla rodziców wysyłających dzieci na kolonie. Podając numer rejestracyjny autokaru, ustalą, czy ma ważne obowiązkowe ubezpieczenie OC, ważne obowiązkowe badanie techniczne wraz z informacją, kiedy powinno się odbyć kolejne, stan licznika odnotowany podczas ostatniego badania technicznego (Uwaga! System gromadzi informacje o stanie licznika począwszy do 2014 r., dane techniczne, takie jak liczba miejsc i masa pojazdu, informację, czy pojazd jest oznaczony w bazie jako wyrejestrowany lub kradziony).