Czy pracownik, który wygrał spór w sądzie z pracodawcą może liczyć na zwrot kosztów zastępstwa procesowego?

Pracownik, z którym pracodawca rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia w sposób niezgodny z prawem może domagać się przywrócenia do pracy albo odszkodowania. Jedną z konsekwencji wygrania sprawy przed sądem jest nie tylko uzyskanie orzeczenia nakazującego przywrócenie pracownika do pracy czy wypłatę odszkodowania, ale również zasądzenie na rzecz strony wygrywającej spór kosztów zastępstwa procesowego, jeżeli strona ta była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika (adwokata bądź radcę prawnego). Czy zatem pracownik, który wygrał spór z pracodawcą może liczyć na zwrot całej kwoty, którą zapłacił tytułem wynagrodzenia za usługi adwokata czy radcy prawnego?

Koszty zastępstwa procesowego [ wzór dokumentu ]

Ochrona pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia

Przepisy prawa pracy ustanawiają szereg instrumentów ochrony pracownika w przypadku niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę. Powyższe jest konsekwencją wiążącej na gruncie prawa pracy zasady trwałości stosunku pracy, która – choć nie wyrażona wprost w żadnym z przepisów Kodeksu pracy – bezsprzecznie istnieje i obowiązuje (zob. R. Terlecki, N. Szok, Prawo pracy w praktyce, Warszawa 2015, s. 27). Tym razem skupimy się jednak na przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. W sytuacji, gdy pracodawca rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenie w sposób niezgodny z obowiązującymi regulacjami prawnymi, pracownik ten może żądać przywrócenia do pracy albo odszkodowania. W konsekwencji niezgodne rozwiązanie z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenie znajduje swój finał w sądzie. W większości przypadków pokrzywdzony pracownik decyduje się na ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika, który z racji posiadanej wiedzy i umiejętności daje rękojmię właściwego prowadzenia sprawy i nadzieję na uzyskanie pomyślnego dla pracownika wyroku. Ustanowienie jako pełnomocnika adwokata czy radcy prawnego łączy się jednak z koniecznością poniesienia stosowanych kosztów związanych z zastępstwem procesowym.

Koszty udzielenia pomocy prawnej

Pracownik ustanawiając adwokata bądź radcę prawnego pełnomocnikiem musi liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów udzielenia pomocy prawnej. Opłaty za czynności adwokata bądź radcy prawnego ustala umowa z klientem. Niemniej jednak pracownik, który wygrał spór z pracodawcą w sądzie może domagać się zasądzenia zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Pytanie, w jakiej wysokości.

Zwrot kosztów procesu

Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, czyli tzw. koszty procesu. Do niezbędnych kosztów strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się również wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata bądź radcy prawnego, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata bądź radcy prawnego w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa wyżej, stanowią stawki minimalne określone w przepisach rozporządzenia z zastrzeżeniem, że opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. I tak też w przypadku spraw z zakresu prawa pracy o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie stawki minimalne wynoszą 180 zł. W praktyce jednak sądy stosunkowo rzadko zasądzają maksymalną sześciokrotność stawki minimalnej. Często obligują przegranego pracodawcę do zapłaty kosztów zastępstwa procesowego w kwocie minimalnej uważając, że odpowiadają one niezbędnemu nakładowi pracy adwokata bądź radcy prawnego i wkładowi ich pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy.

Podstawa prawna:

Art. 98 ustawy z dnia – Kodeks postępowania cywilnego(t.j. Dz.U.2014.101)
Art. 16 ustawy z dnia z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U.2015.615 )
Art. 225 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U.2015.507 )
§2, §12 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U.2013.461 )
§2, §11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U.2013.490).



Koszty zastępstwa procesowego [ wzór dokumentu ]

Orzecznictwo:
Postanowienie SN z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. akt III PZ 13/11.

Natalia Szok, aplikant radcowski, redaktor SerwisPrawa.pl