Spółdzielnia mieszkaniowa powinna zapewniać mieszkanie swoim członkom oraz ich rodzinom w postaci lokali lub domów. Taki cel postawił przed tym rodzajem organizacji ustawodawca w art. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013r., poz. 1222 – dalej ustawa).

Podstawą istnienia spółdzielni są jej członkowie. Kompetencje do zostania jednym z nich mają osoby wskazane w art. 3 ustawy. Są to:
• osoby fizyczne, także gdy nie posiadają zdolności do czynności prawnych lub gdy ich zdolność jest ograniczona,
• małżonkowie, nawet jeśli spółdzielcze prawo do lokalu albo prawo odrębnej własności lokalu przysługiwało jednemu z nich. Małżonkowi członka przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni,
• osoby prawne. W ich przypadku wyłączone zostaje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.


W ustępie 5 artykułu 3 zastrzeżono, że nawet jeśli prawo odrębnej własności lokalu lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przysługuje kilku osobom, członkiem spółdzielni może być jedna z nich. Wyjątkiem od tej zasady są małżonkowie. Uprawnieni, którzy nie mogą porozumieć się któremu z nich będzie przysługiwał przywilej bycia członkiem spółdzielni mogą skierować sprawę do rozstrzygnięcia przez sąd. W ostateczności zadecyduje spółdzielnia.

Wszystkie prawa i obowiązki członków spółdzielni kształtują: ustawa oraz statut, z którym każdy zainteresowany powinien się zapoznać.