Po śmierci mamy ojciec ożenił się powtórnie. Niestety wkrótce potem zginął w wypadku, więc mnie i brata wychowywała macocha, która nie wyszła powtórnie za mąż, nie ma też własnych dzieci ani rodziny – pisze pani Teresa. – Teraz zaczęły się problemy, ponieważ podpisuje obcym ludziom dokumenty, z których wynika, że pożyczają jej duże kwoty, które ona zobowiązuje się oddać. Koleżanka postraszyła mnie, że po śmierci macochy będziemy musieli uregulować jej zadłużenia, ponieważ jesteśmy jej spadkobiercami. Czy rzeczywiście tak jest i czy możemy się przed tym uchronić? – pyta czytelniczka.
Nawet jeśli macocha nie sporządzi testamentu i nie powoła w nim do spadku pani Teresy i jej brata, to dziedziczą po niej na mocy ustawy, ponieważ nie ma innych spadkobierców. Skoro będą dziedziczyli w częściach równych, to będą zobowiązani solidarnie do uregulowania wierzytelności. Oznacza to, że wierzyciel będzie mógł domagać się zapłaty od obojga po połowie zadłużenia lub ściągnie je w całości od jednego z nich, wybierając osobę, w przypadku której będzie to łatwiejsze, np. od posiadacza konta w banku. Gdy dojdzie do spłaty zadłużenia przez jednego ze spadkobierców, ten może domagać się od drugiego, aby zwrócił część odpowiadającą wielkości jego udziału.
Są dwie możliwości, by obronić się przed odziedziczeniem długów macochy. Pierwsza to odrzucenie spadku przez pasierbów. Oświadczenie o odrzuceniu spadku każdy z nich osobno powinien złożyć w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania do dziedziczenia, czyli o tym, że macocha zmarła, a on po niej nabył prawo do spadku z mocy ustawy. Tego terminu trzeba przestrzegać, ponieważ późniejsze złożenie oświadczenia oznaczać będzie, że spadkobierca przyjął spadek wprost, czyli bez ograniczenia ponosi odpowiedzialność za długi zaciągnięte przez macochę. Rodzeństwo nie musi przy tym działać jednomyślnie, spadek może odrzucić tylko jedno, drugie nie ma obowiązku składać takiego oświadczenia. Jednak odrzucenie spadku przez jedno z rodzeństwa nie oznacza, że automatycznie drugie go również nie przyjęło. Jest jeszcze jedna ważna kwestia – jeśli nasza czytelniczka i jej brat mają dzieci, to one również powinny odrzucić spadek. Osoba, która odrzuciła spadek traktowana jest tak, jakby go nie dożyła i wówczas długi macochy w ramach masy spadkowej po niej odziedziczyłyby dzieci czytelniczki i jej brata.
Możliwe jest też inne wyjście z sytuacji: zrzeczenie się dziedziczenia. W tym celu spadkobierca ustawowy (osobno pani Teresa i osobno jej brat ) powinni zawrzeć umowę u rejenta w formie aktu notarialnego, w której zrzekną się dziedziczenia po niej. Zrzeczenie obejmie automatycznie ich dzieci.
Podstawa prawna
Art. 9341, art. 1015, art. 1020, art. 1048–1049 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. r. nr 16, poz. 93).