Nowe rozporządzenie Parlamentu i Rady 2019/1148 w sprawie wprowadzania do obrotu i stosowania prekursorów materiałów wybuchowych zmniejszyło dopuszczalne limity niebezpiecznych substancji, jakie mogą kupować przeciętni użytkownicy. I tak np. w przypadku nitrometanu poprzednie rozporządzenie (98/2013) dopuszczało sprzedaż środków z 30-proc. stężeniem nitrometanu, a nowe unijne przepisy mówią już tylko o 16 proc.

Nitrometan jest stosowany w przemyśle jako rozpuszczalnik oraz jako stabilizator do rozpuszczalników, a także do produkcji pestycydów, leków i włókien. Paliwo z nitrometanem jest też bardzo popularne wśród amatorów sportów motorowych, w szczególności tych, w których ściga się pojazdami własnej konstrukcji, bo pozwala znacznie zwiększyć osiągi silnika. Po zmianie przepisów rozporządzenia indywidualny konsument (a więc taki kierowca również) nie będzie już mógł go kupić. Prawo zakupu takiego paliwa będą mieć tylko podmioty gospodarcze.
I choć z motywu 6 rozporządzenia 2019/1148 wynika, że „nabywanie, wprowadzanie, posiadanie ani stosowanie przez przeciętnych użytkowników niektórych prekursorów materiałów wybuchowych w stężeniach przekraczających określone wartości graniczne” nie powinno być dopuszczalne, można odstąpić od tej zasady. Warunkiem jest używanie tych prekursorów do celów zgodnych z prawem i posiadanie stosownego zezwolenia.
Dlatego w projekcie nowelizacji ustawy o bezpieczeństwie obrotu prekursorami materiałów wybuchowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 994), który ma dostosować polskie przepisy do regulacji unijnych, przewidziano, że przeciętny użytkownik będzie mógł ubiegać się o wydanie przez policję pozwolenia na jednorazowe nabycie. Dostęp do nitrometanu będą miały jednak tylko te osoby, które są członkami stowarzyszenia zrzeszającego np. konstruktorów rajdowców. Komenda Główna Policji będzie odpowiedzialna za przygotowanie corocznej informacji o liczbie wniosków o wydanie pozwolenia, liczbie pozwoleń, najczęstszych powodach odmowy ich wydania, zgłoszonych podejrzanych transakcjach, znaczących przypadkach zaginięć i kradzieży, przeprowadzonych kontrolach.
Nowe obowiązki zostaną nałożone również na Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który ma raportować na temat kontroli przeprowadzanych w podmiotach gospodarczych. Minister właściwy ds. gospodarki ma z kolei przeprowadzać kampanie informacyjne skierowane do firm z sektorów, w których stosowane są prekursory materiałów wybuchowych, na temat istniejących obostrzeń z nimi związanych. Chodzi o zgłaszanie podejrzanych transakcji, zaginięć i kradzieży, sprawdzanie dowodów tożsamości i pozwoleń zwykłych konsumentów, przekazywanie informacji na temat obostrzeń kolejnym podmiotom w łańcuchach dostaw.
Ustawa ma wejść w życie 1 lutego 2021 r.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy skierowany do konsultacji