Zamykając rodzinę z rocznym dzieckiem w strzeżonym ośrodku dla cudzoziemców, Rzeczpospolita naruszyła jej prawo do życia prywatnego ‒ uznał Europejski Trybunał Praw Człowieka.
Skargi przeciw Polsce do Strasburga złożyło troje obywateli rosyjskich – rodzice i ich syn, którzy przez ponad dziewięc miesięcy byli przetrzymywani w ośrodku dla uchodźców. W 2015 r. rodzina podjęła kilka prób dostania się do naszego kraju i złożenia wniosku o przyznanie statusu uchodźcy, jednak Straż Graniczna regularnie jej to uniemożliwiała. Udało się to dopiero za piątym razem, wtedy też cała trójka trafiła do strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Białej Podlaskiej. Postępowanie w sprawie wniosku Rosjan toczyło się niemrawo – m.in. nie zawiadamiano ich z wyprzedzeniem o przesłuchaniach, nie mogli się więc na nie stawiać. Finalnie rodzinie nakazano opuszczenie terytorium RP. Wówczas udała się ona do Niemiec, skąd w 2018 r. została odesłana do Rosji.
Jednak jeszcze w 2015 r. Rosjanie złożyli skargi do ETPC. Zarzucili Polsce pogwałcenie art. 3 (zakaz tortur, poniżającego i nieludzkiego traktowania) oraz art. 8 (prawo do życia prywatnego i rodzinnego) Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Rząd polski twierdził, że skargi są niedopuszczalne, gdyż rodzina nie wyczerpała krajowych środków odwoławczych ani nie dochodziła odszkodowań na drodze cywilnej. Skarżący podnieśli jednak, że nie wydawały się one skuteczne, a poza tym trudno byłoby im brać udział w postępowaniu z zagranicy. ETPC uznał te argumenty za słuszne i zdecydował się rozpatrzyć sprawę.
Choć rząd argumentował, że warunki w ośrodku były dobre, a rodzina miała własny pokój, możliwość zapraszania gości czy dostęp do lekarzy, trybunał uznał, że samo osadzenie jej w warunkach izolacji naruszało prawo do życia rodzinnego. Ponadto tego typu środki powinny być stosowane jako ostateczność, Polska zaś nie rozważyła nawet innych możliwości zapewnienia bytu całej trójce na czas postępowania azylowego. Podczas pobytu w ośrodku roczny wówczas syn małżeństwa zachorował na zapalenie płuc i był hospitalizowany.
Skarżący domagali się 15 tys. euro jako rekompensaty za szkody niemajątkowe, ETPC przyznał im finalnie 10 tys. euro, uznając, że doszło do naruszenia art. 8 (w kwestii art. 3 się nie wypowiedział).

orzecznictwo

Wyrok ETPC z 4 czerwca 2020 r. w sprawie A.B. i inni przeciwko Polsce, skargi nr 15845/15 i 56300/15 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia