Gmina przydzieli lokal socjalny także osobom, które eksmitowane są na innej podstawie niż wyrok sądu – zakłada projekt nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Przygotowała go sejmowa komisja ds. petycji.
Kiedy sąd wydaje wyrok eksmisyjny, określa w nim, czy eksmitowanemu przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Jeśli tak, to gmina ma zapewnić mu mieszkanie, a sąd wstrzymuje eksmisję do czasu, aż nowe lokum się znajdzie.
Artykuł 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1182) ogranicza krąg osób, wobec których można orzec o braku takiego uprawnienia. I tak: lokalu socjalnego odmówić nie można kobietom w ciąży, dzieciom czy osobom z niepełnosprawnościami oraz mieszkającym z nimi opiekunom, obłożnie chorym, emerytom i rencistom otrzymującym pomoc społeczną oraz bezrobotnym.
Regulacja ta nie przewiduje jednak ochrony eksmitowanych w sytuacji, gdy tytułem wykonawczym będącym podstawą egzekucji nie jest orzeczenie sądu wydane w postępowaniu rozpoznawczym. W konsekwencji osoba, która np. w związku z postanowieniem o przysądzeniu własności (na jego mocy zwycięzca licytacji komorniczej staje się właścicielem nieruchomości) musi opuścić mieszkanie, nie ma prawa do ubiegania się o lokal socjalny. Nowe przepisy wprowadzą taką możliwość.
Projektowana ustawa przyznaje też byłym lokatorom prawo do ubiegania się o lokal socjalny w przypadku zmiany ich sytuacji życiowej w okresie oczekiwania na egzekucję wyroku eksmisyjnego.
Jej autorzy zwracają uwagę, że propozycja może z jednej strony zwiększyć krąg osób uprawnionych do socjalnych lokali, z drugiej jednak, ponieważ jej głównymi beneficjantami będą rodziny z dziećmi, prowadzić będzie do zmniejszenia liczby dzieci umieszczanych w pieczy zastępczej z przyczyn ekonomicznych.
Etap legislacyjny
Projekt wniesiony do Sejmu