Rzecznik praw obywatelskich po raz kolejny apeluje o nowelizację przepisu kodeksu postępowania administracyjnego, który kilka lat temu zakwestionował Trybunał Konstytucyjny. Jak bowiem podkreśla RPO, sprawnie funkcjonująca procedura kontroli decyzji administracyjnych ma fundamentalne znaczenie dla każdego obywatela.
Chodzi o orzeczenie (sygn. akt P 46/3) z 12 maja 2015 r. Trybunał uznał wówczas art. 156 par. 2 k.p.a. za niekonstytucyjny. Przepis ten umożliwia stwierdzenie – bez żadnych ograniczeń czasowych – nieważności decyzji wydanej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem przepisów. W praktyce może to nastąpić nawet po kilkunastu czy kilkudziesięciu latach. TK uznał to za sprzeczne z ustawą zasadniczą.
– Stwierdzenie nieważności decyzji może powodować zmianę ukształtowanej od kilkudziesięciu lat sytuacji prawnej jej adresatów, a to nie służyłoby realizacji zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasady pewności prawa, wynikających z art. 2 konstytucji – wskazał trybunał w uzasadnieniu.
Orzeczenie nie uchyliło jednak zaskarżonego przepisu, ale nałożyło na ustawodawcę obowiązek ograniczenia możliwości stwierdzania nieważności takiej decyzji administracyjnej. Nie wiadomo bowiem, po upływie jakiego czasu nie można skutecznie jej podważać.
Choć od wyroku minęły ponad trzy lata, wciąż nie znowelizowano zakwestionowanego artykułu k.p.a. Rzecznik od lat prowadzi z kolejnymi ministrami spraw wewnętrznych korespondencję dotyczącą konieczności jego zmiany.
W 2017 r. RPO został poinformowany, że MSWiA nad tym pracuje. Prace miały już wtedy znajdować się na etapie końcowym. Tymczasem efektów wciąż nie ma.
W tej sytuacji rzecznik praw obywatelskich po raz kolejny zwrócił się do szefa resortu spraw wewnętrznych i administracji o pilne wprowadzenie oczekiwanych zmian legislacyjnych. Poprosił także o wskazanie, na jakim etapie są prace oraz kiedy można oczekiwać przedstawienia konkretnych propozycji nowelizacji.