Od Nowego Roku sprawy w sądach nie są już przydzielane przez przewodniczących wydziałów, a przez system teleinformatyczny. To konsekwencja wejścia w życie ostatnich zmian w prawie o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1452), które wprowadziły losowy przydział spraw.
System był testowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości w trzech sądach: Okręgowym Warszawa–Praga, SO w Suwałkach i w Sądzie Rejonowym w Gliwicach. Od wczoraj działa we wszystkich jednostkach na terenie kraju. Tyle że jeszcze w piątek późnym popołudniem nie były opublikowane odpowiednie zmiany w regulaminie urzędowania sądów powszechnych. To wywołało oburzenie w środowisku.
„Od 1 stycznia ma ruszyć system losowania spraw. Nowej wersji regulaminu urzędowania, który ma to opisać, próżno szukać w Dzienniku Ustaw. Zostały 2 dni” – komentował na Twitterze Bartłomiej Przymusiński, rzecznik prasowy Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”.
Jak jednak wyjaśnił DGP Łukasz Piebiak, wiceminister sprawiedliwości, było to spowodowane po prostu długą listą aktów prawnych oczekujących na opublikowanie. Ostatecznie rozporządzenie ukazało się w piątek w godzinach wieczornych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2481).
Zgodnie z nowymi regułami sprawy podlegające losowemu przydziałowi rejestrowane mają być w ciągu czterech dni roboczych od daty ich wpływu do sądu. Wstrzymać ten proces może przewodniczący wydziału w przypadku krótkotrwałych nieobecności części sędziów do czasu ich powrotu do pracy. Zasada ta nie ma zastosowania w sprawach, w których konieczne jest podjęcie czynności niecierpiących zwłoki.
Wydruk raportu z losowania będzie zamieszczany w aktach. Gdy pojawią się wątpliwości co do zasad przydziału spraw lub sposobu uczestniczenia w tym procesie sędziów, rozstrzygał je będzie prezes sądu.
Nowe przepisy rozstrzygają co w sytuacji, gdy po zmianie przez sędziego wydziału w sprawie zakończonej lub zawieszonej zajdzie potrzeba dokonania jakichś czynności. Regulamin stanowi, że wówczas podejmuje je przewodniczący wydziału, a gdy okaże się, że sprawa wymaga rozstrzygnięcia co do istoty, to wówczas podlega ona ponownemu przydziałowi.
Przy okazji rozszerzono katalog spraw pilnych. Został on uzupełniony m.in. o sprawy z wniosku o zobowiązanie sprawcy przemocy do opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z ofiarą czy też sprawy dotyczące podziału sumy uzyskanej z egzekucji.
Etap legislacyjny
Rozporządzenie weszło w życie 1 stycznia 2018 r.