Wymiar sprawiedliwości wymaga reformy, ale nie takiej, jaką proponuje władza - mówili uczestnicy Kongresu Prawników Polskich. Przedstawiciel MS przekonywał, że zmiany nie godzą w niezawisłość sędziów. Zapowiedział poprawkę do projektu ustawy o KRS. Jego wystąpienie było zakłócane.
Prawnicy dyskutowali w Katowicach w sobotę o reformie wymiaru sprawiedliwości i stanie praworządności w Polsce. Organizatorzy kongresu - Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia", Naczelna Rada Adwokacka oraz Krajowa Rada Radców Prawnych - przekonują, że reforma sądownictwa jest konieczna, ale musi być przemyślana i konsultowana z praktykami.
Przed rozpoczęciem kongresu przed siedzibą Międzynarodowego Centrum Kongresowego manifestowały dwie, kilkunastoosobowe grupki – sympatyków KPN Niezłomni, a także Komitetu Obrony Demokracji. Ci pierwsi mieli ze sobą flagi biało-czerwone oraz napisy m.in. "Usunąć sędziów zbrodniarzy z PRL". Z kolei sympatycy KOD z flagami europejskimi i białymi różami brawami witali kolejnych uczestników kongresu, skandując ponadto: "Konstytucja".
1 Gdy Dera odczytywał fragment listu od Andrzeja Dudy, mówiący o tym, że z gwarancją niezawisłości sędziowskiej ściśle łączy się nakaz apolityczności, część uczestników kongresu przerywała mu bucząc i skandując "Konstytucja!". Część zgromadzonych unosiła wtedy w górę książeczki z tekstem ustawy zasadniczej.
PAP / Michał Szalast
2 W liście do uczestników kongresu prezydent przypomniał, że konstytucja zakazuje sędziom przynależności do partii politycznej oraz prowadzenia działalności publicznej, której nie można pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów. "Uważam, że w ślad za doktryną prawa konstytucyjnego zakaz ten należy rozumieć rozszerzająco. Sędzia nie powinien recenzować działalności innych organów władzy publicznej oraz występować jako strona debaty religijnej, etycznej, światopoglądowej, czy politycznej" - napisał prezydent.
ShutterStock
3 Wiceminister sprawiedliwości przekonywał na kongresie, że reforma wymiaru sprawiedliwości nie godzi w niezawisłość sędziów i niezależność sądów. Zapowiedział, że w przyszłym tygodniu zostanie zgłoszona poprawka do ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, która ma być wyjściem naprzeciw postulatom zarówno opozycji, jak i środowisk prawniczych oraz sugestiom OBWE. Kiedy Warchoł zarzucił środowisku sędziowskiemu, że nie oczyściło się po czasach PRL, większość zgromadzonych w proteście opuściło salę.
PAP / Michał Szalast
4 Prezes SSP "Iustitia" Krystian Markiewicz podkreślał, że kongres nie jest spotkaniem politycznym, tylko dialogiem z przedstawicielami pozostałych władz. "My tutaj dyskutujemy o podstawowych wartościach. (...) Ochrony godności ludzkiej i praw człowieka nie da się przehandlować za słupki poparcia w sondażach" – mówił.
PAP / Michał Szalast
5 Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Jacek Trela mówił, że sędziowie, adwokaci i radcowie prawni są gotowi do wspólnego działania na rzecz reformowania polskiego wymiaru sprawiedliwości. "Wierzymy, że wyjedziemy też stąd z takim przekonaniem, że nie trzeba, a nawet nie wolno podejmować działań politycznych wokół wymiaru sprawiedliwości. Są one bowiem antyobywatelskie i szkodzą reformie wymiaru sprawiedliwości" - ocenił.
PAP / Michał Szalast
6 W imieniu radców prawnych, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Maciej Bobrowicz zapewnił, że tak jak na sali sądowej sędzia, adwokat, prokuratorzy, komornicy, notariusze, przedstawiciele samorządu i organizacji obywatelskich są po różnych stronach, tak na kongresie są razem.
PAP / Michał Szalast
7 "Demokracje są tak mocne, jak obrona praw jednostki, praw obywatelskich, które gwarantują" – mówił prezes Trybunału Sprawiedliwości UE i podkreślał, że "sędziowie muszą być niezależni od władz politycznych, administracyjnych państw członkowskich, ponieważ czasami też orzekają przeciw tym władzom, ale z korzyścią dla obywateli, którzy poszukują ochrony swoich praw".
PAP / Michał Szalast
8 Prezes SN przekonywała, że odbudowa państwa prawa powinna się opierać na odbudowie autorytetu Trybunału Konstytucyjnego. "Trzeba przyjąć takie rozwiązanie, które uniemożliwi aktualnej większości rządzącej, jaka by nie była, manipulowanie przy wyborach sędziów i zapewni ponadpartyjny kompromis w tych sprawach, a kandydatów na sędziów pozwoli zgłaszać przedstawicielom środowisk prawniczych" - mówiła sędzia, odnosząc się do planów reformy systemu sprawiedliwości.
PAP / Michał Szalast
9 Prof. Strzembosz przypomniał ustalenia sądowej Solidarności z 1981 r., dotyczące m.in. niezawisłości sędziów i kwestii powoływania prezesów sądów. W kontekście obecnych planów reform, podkreślił, że powoływanie prezesów sądów wyłącznie przez władzę, "jest dla niezawisłości sędziów śmiertelną pułapką". "Nie tylko prezes, wiceprezes, przewodniczący wydziałów, sędziowie wizytatorzy – to wszystko ma być w rękach władzy wykonawczej?" – mówił były prezes SN.
PAP / Michał Szalast
10 Bodnar podkreślił w swoim wystąpieniu, że niezawisłość sędziów i niezależność sądów nie są zasadami abstrakcyjnymi, które nie mają odbicia w życiu obywateli. "One są związane z tym, co jest fundamentem, czyli z prawem do sądu" - mówił. Dodał, że te wartości są jednocześnie "kotwicą demokratycznego państwa prawnego".
PAP / Michał Szalast
11 List europarlamentarzystów z Grupy Chadeckiej, Liberałów, Zielonych i Socjalistów odczytał europoseł Michał Boni. Sygnatariusze pisma napisali, że wiele międzynarodowych środowisk wyraża wciąż swe zaniepokojenie i wątpliwości w związku z reformami wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Europosłowie podkreślili m.in., że "wybór i nominowanie sędziów powinno opierać się na kryteriach obiektywnych, a nie na powiązaniach politycznych". "Możliwe jest, iż reforma, poprzez znaczne zwiększenie wpływu polityków na wybór sędziów, pociągnie za sobą negatywne skutki dla trójpodziału władzy i niezależności wymiaru sprawiedliwości" – dodali.
PAP / Michał Szalast