Jestem jednym z czterech członków zarządu sp. z o.o. Spółka jest zainteresowana kupnem nieruchomości, której obecną właścicielką jest moja siostra. Na najbliższym posiedzeniu zarządu, tj. 12 lipca, będzie podejmowana uchwała w tej sprawie. Czy mogę uczestniczyć w głosowaniu? Jeden z udziałowców uważa, że nie, bo zakazuje tego kodeks spółek handlowych. Czy rzeczywiście tak jest i czy partycypacja w rozstrzygnięciu ww. sprawy obwarowana jest jakimiś konsekwencjami dla członka zarządu? A jeżeli tak – to jak się przed nimi bronić?
Sposób postępowania członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: sp. z o.o.) w opisanej sytuacji reguluje art. 209 kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.). Zgodnie z jego brzmieniem, w razie zaistnienia sprzeczności pomiędzy interesem podmiotu a dobrem ww. reprezentanta spółki, względnie interesem jego współmałżonka, krewnych (w linii prostej i bocznej) i powinowatych do II stopnia (powinowactwo powstaje między jednym małżonkiem a krewnymi drugiego i trwa mimo ustania małżeństwa) oraz osób związanych z nim osobiście (faktycznie i prawnie, np. stosunkiem spółki czy pozostawaniem w związku partnerskim) – członek zarządu powinien wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i może żądać zaznaczenia tego w protokole.
Zatem w opisanej sytuacji, w świetle cytowanego przepisu, członek zarządu jest zobligowany do powstrzymania się od udziału w rozstrzyganiu spraw objętych jego dyspozycją. Ustawa nie definiuje jednak pojęcia sprzeczności interesów. Przyjąć zatem należy, że będą to wszelkie działania, choćby tylko potencjalnie zagrażające spółce (a nie udziałowcom czy obsadzie personalnej organów), jak również te podjęte kosztem podmiotu albo na korzyść innych.
Powstrzymanie się od uczestnictwa w rozstrzyganiu przedmiotowych kwestii oznacza, że tworzący obsadę personalną zarządu sp. z o.o. ma obowiązek – pod rygorem ewentualnego poniesienia odpowiedzialności odszkodowawczej statuowanej normą art. 293 par. 1 k.s.h. – zaniechania głosowania w danej sprawie.
Dopuszczalny jest jednak udział członka zarządu w posiedzeniu gremium obradującego nad ową sprawą. Można też przyjąć odmienną zasadę, zgodnie z którą członek zarządu w przypadku omawiania spraw ze spektrum określonego w art. 209 k.s.h. nie będzie obecny albo na całym posiedzeniu, albo tylko w trakcie dyskusji nad tym punktem. Natomiast w celu uniknięcia wszelkich wątpliwości, a ponadto dla swojej ochrony, ma prawo żądać, by w protokole posiedzenia poczyniono wzmiankę o zaistnieniu sprzeczności interesów.
Odpowiedzialność za decyzje sprzeczne z interesem firmy / Dziennik Gazeta Prawna
Podkreślić również należy, że gdy członek zarządu jest zarazem jedynym udziałowcem sp. z o.o., w ogóle nie można dokonać czynności, o których stanowi art. 209 k.s.h.
Czytelnik, dla swojego bezpieczeństwa, powinien zatem powstrzymać się od głosowania nad uchwałą w sprawie nabycia przez spółkę nieruchomości od jego siostry. Może się bowiem narazić na zarzut, że kosztem podmiotu forsował dla krewnej wyższą cenę sprzedaży. W takiej sytuacji grozi mu zaś odpowiedzialność odszkodowawcza względem spółki. Powinien więc domagać się zapisania w protokole, że bliskie relacje łączące go ze zbywcą nieruchomości nakazują mu odmówić/lub wstrzymać się od udziału w głosowaniu nad tą kwestią (patrz: wzór protokołu z posiedzenia zarządu sp. z o.o.). Nie widzę jednak przeszkód, aby radzić stronniczemu członkowi zarządu zaniechanie uczestnictwa w całym posiedzeniu zarządu, chyba że pozostałe punkty porządku obrad nie są związane z komentowaną uchwałą. Obok zamieszczamy wzór protokołu z posiedzenia zarządu sp. z o.o.
Na uwagę zasługuje wyrok Sądu Najwyższego z 9 lutego 2006 r. (sygn. akt V CSK 128/05), w którym sąd ten stwierdził, że „ustalenie bezprawności w rozumieniu art. 293 k.s.h. nie może ograniczać się jedynie do ogólnikowego stwierdzenia, iż działanie lub zaniechanie było sprzeczne z prawem lub umową spółki, lecz powinno wskazywać – z przytoczeniem konkretnych przepisów prawa lub postanowień umowy – na czym polegała sprzeczność zachowania członka organu spółki z oznaczonym przepisem prawa lub postanowieniem umowy”.
WAŻNE Członek zarządu sp. z o.o. nie może uczestniczyć w podjęciu uchwały w sprawie zakupu przez spółkę nieruchomości należącej do jego siostry.
WZÓR PROTOKOŁU Z POSIEDZENIA ZARZĄDU SP. Z O.O.
PROTOKÓŁ nr 21/2016
z posiedzenia Zarządu MNO sp. z o.o. z siedzibą w Płocku
z 12 lipca 2016 r.
Otwarcie posiedzenia i sprawdzenie obecności.
Posiedzenie Zarządu MNO sp. z o.o. z siedzibą w Płocku zwołane na 12 lipca 2016 r. o godz. 11.00 w siedzibie MNO sp. z o.o. w Płocku przy ul. Okrężnej 8 (w gabinecie prezesa Zarządu) otworzyła prezes Zarządu Ksenia Kowalska. Następnie prezes Zarządu sprawdziła obecność. Prezes Zarządu stwierdziła, że wszyscy członkowie Zarządu zostali prawidłowo, tj. zgodnie z par. 5 Regulaminu Zarządu MNO sp. z o.o., zawiadomieni o terminie niniejszego posiedzenia i że wszyscy są obecni.
Dowody wysłania wraz z potwierdzeniami odbioru zawiadomień o przedmiotowym posiedzeniu stanowią załączniki do niniejszego protokołu.
Przyjęcie porządku obrad.
Zarząd przyjął następujący porządek obrad posiedzenia wyznaczonego na 12 lipca 2016 r.
1. Otwarcie posiedzenia.
2. Sprawdzenie obecności.
3. Przyjęcie porządku obrad.
4. Podjęcie uchwały nr 10/2016 w sprawie nabycia przez spółkę nieruchomości położonej w Płocku przy ul. Krokusowej 345.
5. Wolne wnioski.
6. Zamknięcie posiedzenia.
Podjęcie uchwały nr 10/2016 w sprawie nabycia przez spółkę nieruchomości położonej w Płocku przy ul. Krokusowej 345.
Zarząd podjął w głosowaniu jawnym uchwałę nr 10/2016 w sprawie nabycia przez spółkę nieruchomości położonej w Płocku przy ul. Krokusowej 345 za kwotę nieprzekraczającą 500 tys. zł 3 głosami za, przy 0 głosów przeciw i 1 głosie wstrzymującym się. Uchwała stanowi załącznik do niniejszego protokołu. Członek Zarządu Klaudiusz Małż wstrzymał się od udziału w głosowaniu nad ww. uchwałą, gdyż zbywcą nieruchomości będącej przedmiotem owej uchwały jest siostra ww. członka zarządu.
Wolne wnioski.
Nie zgłoszono.
Zamknięcie posiedzenia.
Po wyczerpaniu porządku obrad prezes Zarządu Ksenia Kowalska zamknęła posiedzenie.
Protokół sporządziła:
Roksana Igrekowska – asystentka prezesa Zarządu MNO sp. z o.o.
.......................... (Roksana Igrekowska)
Oświadczam, że po zapoznaniu się z treścią niniejszego protokołu nie wnoszę do niego żadnych uwag.
Podpisy członków Zarządu
1. Ksenia Kowalska – prezes Zarządu.............................................................
2. Kinga Wiśniewska – członek Zarządu.......................................................
3. Andżelina Iksińska – członek Zarządu ......................................................
4. Klaudiusz Małż – członek Zarządu ............................................................
Podstawa prawna
Art. 209 i art. 293 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.).