Najwięcej zapowiedzi zmian legislacyjnych zrealizowano w ustawach podatkowych. Przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników, mogą zawieszać działalność gospodarczą. Są już propozycje usprawnienia wymiaru sprawiedliwości i nowych wynagrodzeń dla sędziów.

Rząd planował tylko w tym półroczu przyjąć 175 projektów ustaw. Do tej pory zdołał zaakceptować 52 projekty. Jednak tylko nad częścią z nich prace w parlamencie dobiegają końca. Nad wieloma istotnymi projektami trwają prace w resortach.

Indeks legislacyjny, który wylicza Gazeta Prawna, wyniósł za to półrocze 17 proc. Bierze on pod uwagę nie tylko te projekty, które przyjęła Rada Ministrów, ale i ustawy uchwalone i podpisane przez prezydenta. Poniżej przedstawiamy stan realizacji najważniejszych z nich.

PRAWO GOSPODARCZE

Zawieszenie firmy

Od 20 września 2008 r przedsiębiorca nie zatrudniający pracowników może zawiesić działalność gospodarczą na okres od miesiąca do dwóch lat. Jeżeli jest osobą fizyczną, to wówczas informację o zawieszeniu działalności gospodarczej składa do ewidencji działalności gospodarczej, która prowadzi gmina właściwa dla jego miejsca zamieszkania. Organem ewidencyjnym są: wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

W firmach prowadzonych w formie spółki cywilnej zgłoszenie o zawieszeniu muszą zgłosić wszyscy wspólnicy. Natomiast, aby zawiesić działalność gospodarczą firmy prowadzonej w formie spółki handlowej formalności dopełnia się w Krajowym Rejestrze Sądowym.

W okresie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie musi płacić składek do ZUS na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe. Natomiast ubezpieczenie emerytalne i rentowe płaci dobrowolnie, więc ma prawo podjąć decyzję, że tych składek nie będzie odprowadzał. W tym czasie nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednak może mieć przychody z działalności wykonywanej przed zawieszeniem, zbywać własne środki trwałe i wyposażenie oraz wykonywać czynności niezbędne do zachowanie lub zabezpieczenia źródła przychodów. Może również przyjmować należności i regulować zobowiązania, które powstały przed data zawieszenia działalności , a także uczestniczyć w postępowaniach sądowych, podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywana zanim została zawieszona.

Etap legislacyjny:
- Ustawa z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw
- opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 141, poz. 888
- większość przepisów weszła w życie od 29 września 2008 r.
- pozostałe wejdą w życie od 30 marca 2009 r.

Zakłady reasekuracji

Nowelizacja ustawy o działalności ubezpieczeniowej przewiduje, że na polskim rynku ubezpieczeniowym będzie można zakładać nowe instytucje finansowe – zakłady reasekuracji. Mają one wykonywać wyłącznie działalność reasekuracyjną, jednak dozwolone będzie działanie jednocześnie w dziedzinie ubezpieczeń na życie i ubezpieczeń majątkowych. Zakład reasekuracji z innego państwa członkowskiego nie będzie musiał uzyskać zezwolenie w Polsce, jeśli otrzymał je wcześniej w państwie swojej siedziby. Zakłady reasekuracji będą mogły wykonywać działalność w formie spółki akcyjnej, towarzystwa wzajemnej reasekuracji albo spółki europejskiej. Zmieni się też definicja działalności ubezpieczeniowej, z której usunięto pojęcie umowy reasekuracji. Natomiast do ustawy o działalności ubezpieczeniowej wprowadzono definicję działalności reasekuracyjnej.

Etap legislacyjny:
Projekt został przyjęty przez Radę Ministrów 14 października. Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia

Prawo telekomunikacyjne

Projekt nowelizacji ustawy Prawo telekomunikacyjne ma usprawnić instytucje i mechanizmy związane z rynkiem telekomunikacyjnym, w tym dostosować przepisy ustawy do prawa europejskiego. Projekt nowelizacji wprowadza korzystny dla konsumentów przepis związany ze zwrotem przyznanych im wcześniej ulg. Wysokość zwracanej ulgi nie będzie mogła przekroczyć wartości ulgi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Operator będzie miał też obowiązek dostarczenia regulaminu świadczenia usług także konsumentowi kupującemu tzw. starter. Przedsiębiorca będzie musiał podać informacje o zmianach w umowie lub cenniku do publicznej wiadomości. Prawo do odstąpienia od umowy otrzyma natomiast osoba, która nie zgodzi się z nowymi zapisami lub niekorzystną zmianą cen usług. Projekt przewiduje także, że do rejestru prowadzonego przez Urząd Komunikacji Elektronicznej będzie można wpisać zagranicznego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego. Prezes UKE przejmie też dane telekomunikacyjne od upadłego operatora lub dostawcy usług telekomunikacyjnych oraz będzie prowadził centralna bazę numerów przeniesionych. Centralny rejestr ma objąć wszystkich operatorów komórkowych i stacjonarnych.

Etap legislacyjny:
Projekt został przyjęty przez Radę Ministrów 7 października Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Kredyt mieszkaniowy

Nowelizacja ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania ma zwiększyć zdolność finansową osób starających się o kredyt mieszkaniowy z dopłatą do oprocentowania. Osoba nie posiadająca odpowiedniej zdolności kredytowej będzie mogła otrzymać kredyt preferencyjny na zakup mieszkania, jeśli umowę podpisze za nią członek rodziny. Może nią być zstępny (dziecko, wnuk), wstępny (rodzic, dziadek), rodzeństwo, ojczym, macocha lub teściowie właściwego kredytobiorcy

Wskaźniki przeliczeniowe dotyczące maksymalnej ceny za 1 m. kw. mieszkania ulegną podwyższeniu. Średni wskaźnik przeliczeniowy stanowić będzie teraz iloczyn współczynnika 1,4 oraz średniej arytmetycznej dwóch ostatnio ogłoszonych wartości wskaźnika, obowiązujących dla gminy, na terenie której położony jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, na który ma być udzielony kredyt preferencyjny. Dotychczas wynosił on 1,3.

Etap legislacyjny:
Projekt został skierowany do Komisji Infrastruktury Sejmu, która ma rozpatrzeć poprawki Senatu. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia

Budowa dróg

Nowelizacja specustawy drogowej pozwoliła uprościć procedury związane z przygotowaniem inwestycji drogowej. Skrócona do minimum została procedura przygotowania inwestycji drogowej. Potrzebna jest tylko jedna decyzja : zezwolenie na realizację inwestycji drogowej, zamiast dawnych dwóch odrębnych decyzji - lokalizacyjnej oraz pozwolenia budowlanego. Taki zabieg pozwala skrócić proces przygotowania inwestycji nawet o rok. Opieszałym urzędnikom za przeciąganie procedur i nieterminowe wydawanie decyzji w sprawie dróg grożą kary finansowe. Wojewoda lub starosta ma na wydanie zezwolenia na realizacje inwestycji drogowej 90 dni od dnia złożenia wniosku. Jeśli nie zdąży organ nadrzędny wymierzy mu karę 500 zł za każdy dzień zwłoki.

Stworzono system zachęcający wywłaszczanych właścicieli do szybkiego opuszczania nieruchomości. Właściciel może otrzymać odszkodowanie wyższe o 5 proc wartości nieruchomości jeśli opuści wywłaszczoną nieruchomość w ciągu 30 dni od dnia w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Oprócz tego na rekompensatę wyższą o 10.000 zł mogą liczyć wszyscy właściciele wywłaszczani z lokali lub budynków mieszkalnych.

Etap legislacyjny:
Po publikacji w Dz. U. nr 154 poz. 958. Ustawa weszła w życie 10 września

Zamówienia publiczne

Dzięki wrześniowej nowelizacji prawa zamówień publicznych urzędnicy łatwiej mogą poprawić drobne błędy i nieścisłości w ofertach. Przy licytacji elektronicznej oferty można składać bez koniecznego kiedyś podpisu elektronicznego. Nowela pozwoliła zamawiającym na zmiany wszystkich elementów specyfikacji. Prywatni przedsiębiorcy mogą samodzielnie - a nie jak dawniej tylko na wniosek zamawiającego - przedłużyć termin związania ofertą. Rozszerzono możliwość wnoszenia odwołań przez przedsiębiorców od rozstrzygnięć dotyczących przetargu. Przy mniejszych zamówieniach firmy mogą odwoływać się do Prezesa UZP, ale tylko na określone czynności zamawiającego. Tylko przy dużych zamówieniach można odwoływać się pełnym zakresie i kwestionować wynik przetargu. Radykalnie ograniczony został zakres kontroli udzielonych zamówień.

Etap legislacyjny:
Po publikacji Dz. U. Nr 171, poz. 1058. Ustawa weszła w życie 24 października.

Koncesje na roboty budowlane i usługi

Nowe przepisy mają umożliwić współpracę między samorządem a sektorem prywatnym w zakresie inwestycji. Procedura koncesyjna ma być łatwiejsza do zastosowania i mniej sformalizowana niż tradycyjne partnerstwo publiczno-prywatne. Dotychczas samorządy mogły korzystać tylko z koncesji na roboty budowlane uregulowanych w prawie zamówień publicznych. Projekt rozszerza możliwość korzystania z koncesji również przy usługach. Proponowana jest zupełnie nowa uproszczona procedura wyboru koncesjonariusza oparta na zasadach jawności, równość i konkurencyjności. Po publikacji ogłoszenia o koncesjach firmy będą mogły składać wnioski o udzielenie koncesji wraz z oświadczeniem o spełnianiu warunków udziału opisanych w ogłoszeniu o koncesji. Potem kandydaci będą zapraszani do negocjacji. Następnie firmy zostaną poproszone o złożenie ofert. Koncesjonodawca wybierze z nich ofertę najkorzystniejsza z na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w ogłoszeniu o koncesji oraz opisie warunków udzielanej koncesji.

Etap legislacyjny:
- po I czytaniu w Sejmie. Ustawa wejdzie w życie
- po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw

Partnerstwo publiczno-prywatne

Nowe przepisy o partnerstwie publiczno-prywatnym mają zastąpić martwą dziś ustawę z 2005 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. Nr 169, poz. 1420). Projekt przewiduje, że podmioty publiczne zainteresowane przygotowaniem PPP nie będą musiały sporządzać koniecznych teraz analiz przedwstępnych. Partner prywatny będzie wybierany na podstawie prawa zamówień publicznych lub ustawy koncesyjnej. Nowe przepisy nie określają co może być przedmiotem partnerstwa. Jeżeli spełnione zostaną wymagania ustawowe co do sposobu wynagradzania partnera prywatnego i podziału ryzyka związanego z przedsięwzięciem – partnerstwo będzie dopuszczalne.

Etap legislacyjny:
- po pierwszym czytaniu w Sejmie. Wejdzie w życie
- po upływie 21 dni dnia ogłoszenia w dzienniku Ustaw

OCHRONA ŚRODOWISKA

Foliowe torebki

Zgodnie z unijnymi przepisami Polska jest zobowiązana do nałożenia na przedsiębiorców, wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach, obowiązków zapewnienia odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu tych opakowań. Ministerstwo Środowiska opracowało wprawdzie projekt ustawy o gospodarce opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi, jednak nie został on jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów.

Zgodnie z proponowanymi zmianami wszystkie sklepy będą pobierać od klientów kilkadziesiąt groszy (20 lub 40 groszy) opłaty recyklingowej za każdą wydaną torebkę foliową. Jeżeli właściciele sklepów nie zrobią tego, to sami poniosą koszty opłaty opakowaniowej. Oznacza to, że sklepy niepobierające opłaty za torebkę jednorazową będą musiały uiszczać opłaty recyklingowe i co kwartał wpłacać je na konto właściwego urzędu marszałkowskiego. Z tych pieniędzy ma być finansowana selektywna zbiórka odpadów oraz edukacja ekologiczna. Rozwiązanie ma ograniczyć stosowanie torebek i skłonić klientów do wykorzystywania opakowań wielokrotnego użytku lub z papieru.

Etap legislacyjny:
Projekt ustawy czeka na rozpatrzenie przez Radę Ministrów

Zużyty sprzęt elektryczny

Rządowe zmiany w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym są obecnie procesodowane w parlamencie. Zmiany te mają przede wszystkim sprawić, że Polska będzie w stanie zbierać rocznie średnio na jednego mieszkańca 4 kg odpadów z urządzeń RTV i AGD. W tym celu zaproponowano m.in. nałożenie obowiązku zbierania takich odpadów na punkty skupy złomu i punkty napraw urządzeń elektronicznych.

Podczas prac w Senacie wprowadzono zmiany, na które wcześniej nie chciał zgodzić się Sejm. Senatorowie zaproponowali, aby obok ceny pralki, lodówki czy telewizora sklepy pokazały koszt recyklingu takiego urządzenia. Obowiązek uwidaczniania kosztów recyklingu przy cenie produktu ma objąć sprzęty RTV i AGD, poza częściami komputerowymi.

Etap legislacyjny:
Nowelizacja ustawy wraca do Sejmu, po poprawkach Senatu.

PODATKI

Abolicja podatkowa

Rząd przygotował i przeprowadził przez parlament większość zapowiadanych nowelizacji ustaw podatkowych. Od sierpnia obowiązuje głośno zapowiadana ustawa abolicyjna. Ma ona zastosowanie do podatników, którzy przynajmniej w jednym roku podatkowym, w okresie od 2002 do 2007 roku, podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce i uzyskiwali w tym roku przychody z pracy za granicą, do których miała zastosowanie metoda unikania podwójnego opodatkowania zwana metodą proporcjonalnego odliczenia.

Ustawa abolicyjna przewiduje umorzenie zaległości podatkowych wraz z należnymi odsetkami dla podatników, którzy nie rozliczyli w Polsce zagranicznych zarobków, pod warunkiem złożenia przez nich zeznania podatkowego. Ustawa reguluje także zwrot podatku dochodowego dla podatników, którzy rozliczyli się z polskim fiskusem i zapłacili podatek. Osoby, które zarabiały za granicą w 2002 r. miały czas na skorzystanie z abolicji do 6 października tego roku. Osoby, pracujące poza krajem w latach 2003-2007, na skorzystanie z abolicji mają czas do 6 lutego 2009 r.

Przez przychody z pracy objęte abolicją należy rozumieć przychody uzyskiwane za granicą: ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy; z działalności wykonywanej osobiście; z pozarolniczej działalności gospodarczej; z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych.

Etap legislacji:
Opublikowana w Dz. U. nr 143, poz 894. Ustawa weszła w życie 6 sierpnia.

Nowelizacja ustawy o PIT

Przyjęte zostały także zmiany w ustawie o PIT. Dzięki nowelizacji podatnicy w zeznaniach podatkowych składanych już za 2008 r. będą mogli uwzględniać zagraniczne składki ubezpieczeniowe. Umożliwiono także wspólne rozliczenie małżonkom nierezydentom, którzy w Polsce uzyskują większość swoich dochodów. Zgodnie ze nowymi przepisami, małżonkowie (oboje nierezydenci) oraz małżonkowie (jeden jest rezydentem Polski, drugi jest nierezydentem), którzy w Polsce osiągnęli co najmniej 75 proc. wszystkich uzyskanych w roku podatkowym opodatkowanych przychodów, będą mogli je opodatkować wspólnie (analogiczne zmiany obejmą osoby samotnie wychowujące dzieci będące nierezydentami). Powyższe zmiany dotyczące równego traktowania i niedyskryminacji podatników będą miały zastosowanie nie tylko w obrębie Unii Europejskiej, ale obejmą również obywateli państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Norwegia i Lichtenstein) oraz obywateli Konfederacji Szwajcarskiej.

Zmieni się ulga prorodzinna. W rozliczeniu za 2008 r. skorzystają z niej rodzice dzieci studiujących za granicą. Od przyszłego roku odliczenie zostanie natomiast przyznane opiekunom prawnym i rodzinom zastępczym. Począwszy od rozliczenia podatkowego składanego za 2009 r. całkowicie zmienią się także zasady rozliczania ulgi prorodzinnej. Ponieważ w tym samym roku podatkowym dziecko może pozostawać pod władzą rodzicielską, opieką prawną innej osoby niż rodzic lub być umieszczone w rodzinie zastępczej odliczenie ulgi powiązano z miesiącami sprawowania opieki nad dzieckiem. Ulga w wysokości 1/6 kwoty zmniejszającej podatek będzie przysługiwała za miesiące kalendarzowe, w których dziecko pozostawało pod władzą rodzicielską, opieką prawną lub w rodzinie zastępczej.

Zgodnie z rządową propozycją, w ustawie o PIT zastąpiono tzw. ulgę meldunkową (konieczność zameldowania w sprzedawanym lokalu przez minimum 12 miesięcy) zwolnieniem od podatku dochodów uzyskanych ze zbycia mieszkania. Będzie to możliwe wówczas, gdy pieniądze ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych zbywający w ciągu dwóch lat przeznaczy na własne cele mieszkaniowe. Przepis ten będzie korzystny nie tylko dla właścicieli domów jednorodzinnych i mieszkań, ale również działek i lokali użytkowych.

Zwolnione z opodatkowania będą również świadczenia otrzymywane przez osoby fizyczne w związku ze zdarzeniem losowym, przekazane z tytułu jednorazowej pomocy materialnej finansowanej z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Etap legislacji:
Ustawa czeka na podpis prezydenta

VAT

Udało się wreszcie zakończyć prace na zmianami w VAT, zainicjowane jeszcze przez poprzedni rząd. Znowelizowane przepisy mają ułatwić przedsiębiorcom rozliczenie podatku m.in. likwidując szereg ograniczeń formalnoprawnych, w tym 30-proc. sankcję VAT. Nowelizacja ustala jeden 60-dniowy podstawowy termin zwrotu podatku i skraca do roku (obecnie 3 lata) termin powrotu do zwolnienia podmiotowego w przypadku jego wcześniejszej utraty. Z ustawy o VAT zniknie zakaz odliczania VAT z tytułu poniesionych wydatków, które nie stanowią kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Z podatku zostaną zwolnione darowizny żywności na rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem na cele charytatywne.

W ramach wprowadzanych ułatwień wprowadzono m.in. możliwości składania deklaracji kwartalnych przez wszystkich podatników oraz możliwość wykazywania podatku należnego z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji. W ustawie o VAT pojawią się również przepisy dotyczące magazynów konsygnacyjnych, które uproszczą rozliczenia podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Nowelizacja ustawy o VAT w zasadniczej części wchodzi w życie 1 grudnia 2008 r.

Etap legislacji:
Czeka na podpis prezydenta

Ordynacja podatkowa

Wprowadzone zostały również rewolucyjne zmiany w Ordynacji podatkowej, zakładające wstrzymanie wykonalności nieostatecznych decyzji podatkowych. Wyjątkiem będą sytuacje, kiedy organ podatkowy pierwszej instancji nada decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

Wprowadzono również instytucję zawiadamiania podatników o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej. Umożliwi to przedsiębiorcy zorganizowanie pracy w związku z planowaną kontrolą oraz stworzy dodatkową możliwość skorygowania deklaracji jeszcze przed wszczęciem kontroli. Kontrolę będzie można przeprowadzić nie wcześniej niż po 7 dniach i nie później niż przed upływem 30 dni od doręczenia zawiadomienia o zamiarze kontroli. Przypadki, w których kontrolę będzie można przeprowadzić bez zawiadomienia, będą należały do wyjątków np. kontrola podjęta w związku z przychodami nieznajdującymi pokrycia lub w związku z niezgłoszoną do opodatkowania działalnością gospodarczą.

Etap legislacji:
Czeka na publikację. Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2009 r.

Akcyza

W Sejmie znajduje się jeszcze rządowy projekt nowej ustawy akcyzowej, która dostosowuje polskie przepisy do tzw. dyrektywy energetycznej, m.in. w zakresie opodatkowania węgla, koksu i gazu ziemnego do celów opałowych oraz opodatkowania energii elektrycznej na etapie je wydania ostatecznemu konsumentowi.

Etap legislacji:
Ustawa jest w Sejmie.

PRACA

Reforma emerytalna

Kobiety urodzone w 1949 r., które nabędą w 2009 roku prawo do emerytur z OFE do ukończenia 65 lat otrzymają emeryturę okresową. Świadczenia wypłaci im ich OFE, a do domu dostarczy, wraz z emeryturą z I filaru, ZUS. Tak wynika z przyjętej 17 października przez Sejm ustawy o emeryturach kapitałowych. Senat zgłosił do niej jedynie poprawki redakcyjne, którymi w tym miesiącu ma się zająć Sejm. Emerytura okresowa będzie wyliczona na podstawie tablic trwania życia wspólnych dla mężczyzn i kobiet. Jeśli członek OFE umrze w okresie wypłaty, pozostały kapitał odziedziczą osoby przez niego wskazane. Emerytura okresowa będzie waloryzowana.
Osoba 65-letnia przeniesie kapitał z OFE do odrębnego zakładu emerytalnego. Ten przyzna jej świadczenie dożywotnie. Emeryci będą kupować w zakładach wyłącznie dożywotnią emeryturę indywidualną. Nie będzie ona waloryzowana, ale emeryci będą mieć prawo do zysków, jakie osiągnie ich zakład.

Ustawa przewiduje też uchylenie ust. 2a w art. 103 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Osoby, które mają przyznane emerytury przez ZUS, ale nie mają ich wypłacanych, bo nie rozwiązały stosunku pracy z pracodawcą nabędą więc prawo do otrzymywania tego świadczenia. Podobnie będzie z tymi, którzy będą chcieli z emerytury skorzystać. Nie będą musieli rozstawać się z firmą, aby otrzymywać świadczenie.

Etap legislacji:
Jest po poprawkach Senatu. Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2009 r.

Wysokość rent

Od 1 stycznia 2009 roku wysokość nowych rent przyzwanych po raz pierwszy będzie zależeć od środków zgromadzonych na koncie emerytalnym.

Od 1 stycznia 2009 r. zmieniają się zasady obliczania renty z tytułu niezdolności do pracy. Wysokość nowych świadczeń będzie zależeć kwoty kapitału zgromadzonego na koncie emerytalnym, czyli sumy zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne i kapitału początkowego. Natomiast świadczenie osób oszczędzających na przyszłą emeryturę w otwartych funduszach emerytalnych będzie w taki sposób liczona, jakby ta kwota nie została skierowana do OFE a nadal pozostawała na koncie w ZUS. Ze względu na fakt, że świadczenia te będą zależeć od kwoty zgromadzonej na przyszłą emeryturę, to osoby o stosunkowo krótkim okresie pracy zawodowej będą miały uzupełniony staż ubezpieczeniowy do pełnych 30 lat. Zasada ta została wprowadzona, gdyż w nowej formule nie będą uwzględnione okresy nieskładkowe. Ustawa zakłada wprowadzenie okresu przejściowego w latach 2009 – 2013. Osoby urodzone po 1948 roku, które nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego będą otrzymywać cześć świadczenia liczoną według starych a część według nowych zasad. Osoby, które przejdą na rentę po 2013 r. będą miały świadczenie w całości obliczane według nowych zasad. Ustawa ta także całkowicie znosi limity dorabiania przez rencistów, którzy już w przyszłym roku będą mogli pracować bez żadnych ograniczeń.

Etap legislacyjny
- ustawa z 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych uchwalona przez Sejm, czeka na podpis prezydenta
- ma wejść w życie 1 stycznia 2009 r.

Emerytury świadczeniami wygasającymi

Prawo do emerytur pomostowych będą mieć tylko osoby zatrudnione w szczególnych warunkach lub charakterze, które rozpoczęły prace przed 1 stycznia 1999 roku oraz wykonywana przez nich praca została uznana za tzw. szkodliwą.

Od 1 stycznia 2009 roku ponad 250 tys. osób obecnie zatrudnionych w szczególnych lub warunkach charakterze będzie mogło skorzystać z emerytur pomostowych. Generalnie będzie obowiązywać, że emerytury pomostowe będą wypłacane przez pięć lat.

Prawo do emerytur pomostowych będzie mieć osoba, która:
- urodziła się po 31 grudnia 1948 r. ;
- ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
- osiągnęła odpowiedni wiek - 55 lat kobieta i 60 mężczyzna
- ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat (kobieta) i 25 lat (mężczyzna),
- przed 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze
- po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, które znajdą się w załączniku do ustawy,
rozwiązała stosunek pracy.






Prawo do emerytury pomostowej w wieku niższym wynoszącym co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn będzie przysługiwało pilotom oraz stewardom lub stewardessom. Z możliwości wcześniejszego skorzystania nowych świadczeń będą też mieć prawo dokerzy, operatorzy żurawi wieżowych albo operatorzy dźwignic portowych lub stoczniowych i hutnicy. Także krócej niż inne osoby uprawnione do emerytur pomostowych będą pracować pracownicy zatrudnieni przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych. Natomiast prawa do emerytur pomostowych nie zyskają nauczyciele, gdyż ich praca nie została zakwalifikowana przez ekspertów pracy jako szczególna. Emerytury będą finansowane przez budżet państwa oraz pracodawców, który będą płacić dodatkową składkę w wysokości 1,5 proc. zarobków pracownika wykonujące tzw. szkodliwą prace.

Etap legislacyjny:
- ustawa z 6 listopada 2008 r. o emeryturach pomostowych - uchwalona przez Sejm, w tym tygodniu ma się nią zająć Senat
- ma wejść w życie 1 stycznia 2009 r.

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

Stanowienie prawa

Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o Radzie Ministrów, który zakłada, że pisanie prawa będzie się odbywało w Rządowym Centrum Legislacji, a nie w ministerstwach. Ministrowie wraz ze swoimi urzędnikami będą jedynie przedstawiać założenia zmian prawa. Legislatorzy z RCL na tej podstawie będą pisali projekt zmian prawa. Zmiana przepisów ma wyeliminować praktykę pisania ustaw, które zawierają luki prawne lub są sprzeczne z konstytucją. W kompetencjach ministerstw pozostałoby pisanie aktów wykonawczych do ustaw i przygotowywanie mniejszych nowelizacji, które wynikają np. z potrzeby dostosowania polskich przepisów do unijnych regulacji.

Zmiany maja doprowadzić także do zaprzestania obecnej praktyki zlecania pisania ustaw kancelariom prawnym. Okazuje się, że ministerstwa zlecają kancelariom pisanie ustaw za duże pieniądze. Celem ustawy jest doprowadzenie do sytuacji, że prawo tworzą zawodowi legislatorzy wspierani przez rządowych ekspertów.

Etap legislacyjny:
Projekt został przyjęty przez rząd. Przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2009 r.

Niezależny prokurator generalny

Rządowy projekt nowelizujący Ustawę o prokuraturze zakłada rozdzielenie funkcji ministra sprawiedliwości od prokuratora generalnego, który ma być powoływany przez prezydenta na sześcioletnią kadencję. Po jednym kandydacie na to stanowisko będzie wskazywać Krajowa Rada Prokuratorów oraz Krajowa Rada Sądownictwa. Prokurator generalny nie będzie mógł należeć do partii politycznej oraz związku zawodowego. Projektowane zmiany mają na celu wzmocnienie niezależności prokuratury przez wyeliminowanie pozaprocesowych możliwości kierowania biegiem spraw dla doraźnych celów politycznych. Projekt zakłada także likwidację Prokuratury Krajowej. Prokuratorzy Prokuratury Krajowej, którzy nie zostaną powołani do Prokuratury Generalnej, zostaną skierowani do wykonywania czynności w prokuraturach apelacyjnych. Nowelizacja przewiduje, iż prokuratury apelacyjne dostaną dodatkowe zadanie zwalczania przestępczości zorganizowanej i walki z korupcją.

Etap legislacyjny:
Jest po I czytaniu w Sejmie.

Sędziowie bez awansów poziomych

Nowelizacja ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych po wejściu w życie zlikwiduje awanse poziome sędziów i zastąpi je trzema stawkami awansowymi. Wynagrodzenie zasadnicze sędziego po pięciu latach pracy zostanie podwyższone o pierwszą stawkę awansową. Kolejne podwyżki nastąpią po 10 i 15 latach pracy. Zlikwidowane zostaną stanowiska: sędziego sądu okręgowego w sądzie rejonowym oraz sędziego sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym. Analogiczne zmiany wprowadzono w odniesieniu do funkcji prokuratorów.

Etap legislacyjny:
Czeka na podpis prezydenta. Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym.

Wynagrodzenia sędziowskie

Projekt nowelizacji prawa o ustroju sądów powszechnych przewiduje zmianę sposobu wynagradzania sędziów. Zakłada on, że wysokość płac sędziów zależeć będzie od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce, a nie od kwoty bazowej, którą co roku określa władza wykonawcza w ustawie budżetowej. Projekt przewiduje, że reforma wynagradzania sędziów będzie przebiegała w dwóch etapach. W pierwszym etapie, obejmującym rok 2009, nastąpi podwyższenie wynagrodzeń wszystkich sędziów, niezależnie od zajmowanego stanowiska o 1 tys. zł brutto. Natomiast w 2010 roku obecne stawki podstawowe oraz awansowe, które są odrębne dla każdego stanowiska sędziowskiego i od których zależy wysokość wynagrodzenia sędziów, zostaną zastąpione jednolitym systemem ośmiu stawek wynagrodzenia.

Etap legislacyjny:
Projekt został skierowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości pod obrady Komitetu Rady Ministrów.

Przedłużenie aresztu

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego zakłada, że przesłanki przedłużenia aresztu tymczasowego powyżej dwóch lat zostaną jasno określone. Nie będzie już możliwe uznaniowe przedłużenie okresu aresztu. Po zmianie k.p.k. sąd apelacyjny będzie mógł wydać postanowienie o przedłużeniu tymczasowego aresztowania tylko wówczas, gdy konieczność przedłużenia aresztu powstanie w związku z: zawieszeniem postępowania karnego, czynnościami zmierzającymi do potwierdzenia tożsamości oskarżonego, przedłużającą się obserwacją psychiatryczną oskarżonego, przedłużającym się opracowywaniem opinii biegłego, wykonywaniem czynności dowodowych w sprawie o szczególnej zawiłości lub poza granicami kraju, celowym przewlekaniem postępowania przez oskarżonego.

Etap legislacyjny:
Czeka na podpis prezydenta. Wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

E-postępowanie upominawcze

Projekt nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, który został przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości, przewiduje wprowadzenie elektronicznego postępowania upominawczego. Utworzony zostanie e-sąd, który będzie rozpatrywał sprawy w postępowaniu upominawczym bez względu na wartość przedmiotu sporu. Mają być do niego wnoszone pozwy z obszaru całego kraju. Projekt zakłada także, że stworzony zostanie mechanizm umożliwiający elektroniczne opłacenie pozwu. Wzorem mają być rozwiązania przyjęte w obrocie bezgotówkowym. Celem zmian jest odciążenie sądów od pracy oraz przyśpieszenie rozpatrywania sporów sądowych.

Etap legislacyjny:
Projekt jest już po pierwszym czytaniu w Sejmie.

Bezpieczne stadiony

Po wielu zapowiedziach jest szansa, że na stadiony będzie mogła się wybrać cała rodzina bez obawy o swoje zdrowie. Sejm pracuje już nad rządowym projektem nowelizacji ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Na stadionach będzie nowoczesny monitoring oraz miejsca siedzące przypisane do każdego kibica. Ma to zapewnić, że na stadion nie wejdą osoby objęte zakazem stadionowym. Ponadto sądowy zakaz stadionowy będzie stosowany nawet na okres sześciu lat. Kluby także same będą mogły stosować dwuletnie zakazy wstępu na ich obiekty. W projekcie zaproponowano także wyższe kary dla zakłócających porządek podczas imprez masowych. Minimalna wysokość grzywny za chuligańskie wybryki wyniesie 2 tys. zł.

Do ustawy od razu przygotowano odpowiedni projekt rozporządzenia, które określa sposoby rejestrowania przebiegu zdarzeń na stadionach. Zgodnie z nim monitoringowi mają podlegać ogrodzenia zewnętrzne obiektu, kasy biletowe, bramy furtki, parkingi, drogi ewakuacyjne oraz płyta boiska. Rejestrowany będzie nie tylko obraz, ale i dźwięk. Natomiast jakość urządzeń ma umożliwiać natychmiastowy wydruk zdjęcia chuligana w wysokiej rozdzielczości. Kamery mają też pomagać w rozpoznawaniu osób objętych zakazami stadionowymi, które będą usiłowały dostawać się na mecz.

Etap legislacyjny:
Projekt ustawy jest po pierwszym czytaniu w Sejmie