Dziennik Gazeta Prawna
Trzy pytania do eksperta
W jakim czasie gminy mogą liczyć na wypłatę kwoty gwarancyjnej?
Prowadzenie gospodarki finansowej JST wymaga posiadania rachunków bankowych.
Zasady wykonywania obsługi bankowej budżetu określa umowa zawarta między zarządem JST a bankiem. Wolne środki finansowe mogą być lokowane w innych bankach.
Bezpieczeństwo środków finansowych zapewnia oficjalnie uznany system gwarantowania. Celem obowiązkowego systemu gwarantowania jest zapewnienie deponentom wypłaty – do wysokości określonej ustawą – środków gwarantowanych w razie ich niedostępności. W Polsce obowiązkowy system gwarantowania oraz sposób przeprowadzania wypłat środków gwarantowanych reguluje ustawa z 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1866 ze zm.).
SK Bank (Spółdzielczy Bank Rzemiosła i Rolnictwa) to podmiot objęty obowiązkowym systemem gwarantowania. W związku z zawieszeniem działalności banku przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz zgłoszeniem wniosku o ogłoszenie upadłości należy przeanalizować ryzyko finansowe JST jako deponentów tego banku.
Zgłoszenie do sądu wniosku o ogłoszenie upadłości daje podstawę do uruchomienia procedury wypłat środków gwarantowanych z BFG w terminie 20 dni roboczych, liczonych od dnia zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości banku spółdzielczego. W szczególnych przypadkach, ze względu na nieprawidłowości w prowadzeniu ksiąg rachunkowych banku lub w funkcjonowaniu systemu wyliczania podmiotu objętego systemem gwarantowania, KNF przedłuża na wniosek zarządu BFG termin wypłat, nie dłużej jednak niż o 10 dni roboczych, liczonych od dnia, w którym upływa termin pierwotny.
Ile samorządy otrzymają po upadku banku?
Gwarancją 100-proc. objęte są depozyty (łączne dla deponenta) o maksymalnej wartości 100 000 euro, tj. 423 950 zł (według kursu średniego NBP z dnia spełnienia warunku gwarancji). Bank wytypowany przez BFG będzie miał listę klientów objętych gwarancją i po podaniu właściwego (poza SK Bank) numeru rachunku bankowego dokona przelewu środków.
W odniesieniu do środków gwarantowanych nie zachodzi ryzyko utraty środków finansowych. Z punktu widzenia procedury budżetowej należałoby ustalić, jakim celom miały służyć środki zgromadzone na niedostępnych rachunkach bankowych i odpowiednimi uchwałami skorygować plan wydatków budżetowych, ewentualnie rozważyć uchwalenie wydatków niewygasających do czasu odzyskania środków.
Jak poradzić sobie w takiej sytuacji z gminną rachunkowością?
Dla wiernego odwzorowania sytuacji majątkowej i finansowej należałoby kwoty niedostępne, lecz objęte gwarancją, wyksięgować z kont rachunków bankowych na konto Środki pieniężne w drodze: Wn 140/Ma 133. A po otrzymaniu środków z BFG dokonać zapisu: Wn 133/Ma 140. Można też przeprowadzić jedynie zapisy w ewidencji analitycznej według poszczególnych rachunków bankowych, gdyż stan środków pieniężnych ogółem nie ulega zmianie.
Natomiast ocenie utraty wartości powinny być poddane wartości depozytów przekraczające wartości gwarantowane. JST może dochodzić swoich roszczeń z masy upadłościowej w postępowaniu sądowym po ogłoszeniu upadłości banku. Wtedy na kwoty nieobjęte gwarancją należy utworzyć odpis aktualizujący w wysokości 100 proc. wartości. Będą to więc następujące księgowania:
● strona Wn konta 250 Należności finansowe i strona Ma konta 133 Rachunek budżetu;
● strona Wn konta 962 Wynik na pozostałych operacjach (koszty finansowe) i strona Ma konta 290 Odpisy aktualizujące.
W przypadku nieściągalności/umorzenia (wg decyzji syndyka) powinno nastąpić wyksięgowanie odpisów aktualizujących z konta Należności finansowych.
W przypadku zaś odzyskania określonej kwoty nastąpi wpływ na odpowiedni rachunek bankowy budżetu oraz rozwiązanie odpisu aktualizującego w korespondencji z kontem 962 Wynik na pozostałych operacjach (przychody finansowe). Umorzenie kwot nieściągalnych trzeba zaewidencjonować następująco: strona Wn konta 290 Odpisy aktualizujące i strona Ma konta 250 Należności finansowe.
Trzeba też pamiętać, że zmiany w stanie środków pieniężnych wpływające na skumulowany wynik budżetu powinny być uwzględnione w Wieloletniej prognozie finansowej.