Projekt rozporządzenia ministra sprawiedliwości określającego nowy regulamin urzędowania sądów powszechnych powstał pod koniec października, obecnie jest on konsultowany.

W ramach tych konsultacji swoje uwagi zgłosiła już adwokatura. Najwięcej kontrowersji - jej zdaniem - budzi zapis, który przewiduje cenzurowanie korespondencji osoby tymczasowo aresztowanej, niezależnie od osoby korespondenta. "Innymi słowy korespondencja tymczasowo aresztowanego z adwokatem, zarówno obrońcą, jak i pełnomocnikiem, będzie podlegać cenzurze. Taki zapis rozporządzenia będzie naruszać przepisy o tajemnicy zawodowej, w tym obrończej" - wskazała NRA.

"Nie ma żadnego uzasadnienia dla wprowadzanej zmiany naruszającej tajemnicę zawodową, a tym samym prawo do obrony" - podkreśliła adwokatura.

W ocenie NRA przy uregulowaniu tych kwestii należy odwołać się do brzmienia regulaminu urzędowania sadów z 2007 r., w którym "korespondencję tymczasowo aresztowanych i skazanych z (...) Rzecznikiem Praw Obywatelskich, organami państwowymi i samorządowymi, obrońcą lub pełnomocnikiem będącym adwokatem lub radcą prawnym przesyła się niezwłocznie do adresata bez jej cenzurowania". Jak ocenili adwokaci, ówczesny zapis "uwzględniał istotę tajemnicy zawodowej".

Konsultowany projekt jest już drugim regulaminem sądów przygotowanym w tym roku. Poprzedni regulamin - obszerne liczące ponad 100 stron rozporządzenie regulujące wewnętrzną organizację sądów - został ogłoszony przez ministra sprawiedliwości w końcu czerwca i obowiązuje od 8 lipca.

Już w lipcowym regulaminie został wprowadzony zapis dotyczący cenzury korespondencji aresztowanych, który następnie powtórzono w konsultowanym obecnie projekcie. Adwokaci przypomnieli, że Prezydium NRA już wówczas protestowało i przed kilkoma miesiącami zgłaszało negatywną opinię w ramach konsultowania obecnie obowiązującego regulaminu.

NRA krytycznie oceniła także m.in. kwestie odnoszące się do metody nagrywania rozpraw. Jej zdaniem ta metoda nie przyczyniła się do przyspieszenia rozpoznawania spraw. "Wprowadziła natomiast utrudnienia związane z odczytywaniem i odsłuchiwaniem protokołów zarówno przez strony i ich pełnomocników, jak i przez sądy, w tym także sądy rozpoznające sprawy w II instancji" - dodano w opinii do projektu.

Przygotowanie projektu nowego regulaminu okazało się konieczne, gdyż trzeba dostosować to rozporządzenie do ustaw wchodzących w życie od nowego roku. Chodzi o powrót asesorów, powołanie zespołów sądowych specjalistów, a także wzrost znaczenia mediacji. Nowy regulamin - według planów - miałby wejść w życie od 1 stycznia 2016 r. wraz z ustawami, do których dostosowuje funkcjonowanie sądów.