TEZA: Zakończenie działalności gospodarczej nie stanowi wystarczającej przesłanki do uznania, że były przedsiębiorca nie ma środków na spłatę zaległych należności publicznoprawnych.
Sygn. akt I SA/Sz 765/15
WYROK WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO W SZCZECINIE
z 5 sierpnia 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Były przedsiębiorca wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o umorzenie należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Zainteresowany podkreślał, że obecnie jest osobą bezrobotną i nie prowadzi biznesu. Nie jest więc w stanie spłacić swoich zobowiązań powstałych jeszcze w czasie prowadzenia działalności gospodarczej.
ZUS odmówił. Powołał się na art. 28 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.), który stanowi, że umorzenie należności z tytułu składek może nastąpić w całości lub w części w przypadku ich całkowitej nieściągalności. Tymczasem w przedmiotowej sprawie nie może być o tym mowy, ponieważ egzekucja została już wszczęta i przynosi efekty. Gdyby zaległość była nieściągalna, urząd skarbowy działający na zlecenie ZUS nic nie wyegzekwowałby od byłego przedsiębiorcy.
ZUS dodał, że mógłby umorzyć należności również wtedy, gdyby zobowiązany wykazał, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla niego i rodziny. Zakładu nie przekonały tłumaczenia dłużnika, który wskazał, że zamknął działalność gospodarczą, więc nie ma dochodów.
Zainteresowany nie zgodził się z odmową, więc sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. W skardze argumentował, że zgodnie z art. 28 ust. 3 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ZUS może umorzyć składki, jeżeli nastąpiło zaprzestanie prowadzenia biznesu, a były przedsiębiorca nie ma majątku, z którego można egzekwować należności.
WSA uznał skargę za niezasadną.
UZASADNIENIE
W uzasadnieniu skład orzekający wskazał, że można mówić o całkowitej nieściągalność należności publicznoprawnych z zakresu ubezpieczeń społecznych w przypadku zaistnienia przesłanki, na którą powoływał się były przedsiębiorca. Jednak art. 28 ust. 3 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stawia dwa warunki: 1) jednoosobowy przedsiębiorca musi zamknąć biznes i zostać wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), 2) zainteresowany nie może dysponować jakimkolwiek majątkiem, z którego można egzekwować należności. W opisywanym przypadku wystąpiła jedynie ta pierwsza okoliczność. Skarżący nie figuruje w CEIDG, co oznacza, że dopełnił formalności związanych z zakończeniem działalności gospodarczej. Dysponuje jednak majątkiem osobistym, w tym nieruchomością, a więc druga przesłanka nie została spełniona. Jednoosobowy przedsiębiorca za zobowiązania z tytułu prowadzonego biznesu odpowiada całym swoim majątkiem również po zamknięciu firmy. ZUS prawidłowo uznał, iż należność dłużnika nie ma charakteru całkowicie nieściągalnej, a konsekwencją jest decyzja odmawiająca umorzenia zaległości publicznoprawnych.