Podczas wakacji bardzo lubię włóczyć się po różnych zakątkach, robiąc zdjęcia. Miałem już z tego powodu różne nieprzyjemności. Czego nie powinienem fotografować, by nie mieć kłopotów – pyta pan Marcin.
Na pewno nie fotografujemy tego, co ma tabliczkę bądź w inny sposób wyrażoną informacje o zakazie fotografowania. Na świecie – w zależności od kraju – obowiązują różne przepisy dotyczące fotografowania ludzi, zabytków, obiektów użyteczności publicznej, a nawet zwierząt. Najważniejszym rozróżnieniem jest cel, w jakim wykonywane jest zdjęcie: czy wyłącznie na prywatne potrzeby, czy zamierzamy je wykorzystać i w jaki sposób. Jeśli wykonujemy zdjęcie na własne potrzeby w przestrzeni publicznej, to od jego zrobienia powstrzymuje nas „zakaz fotografowania”. Jest on zwykle zamieszczony na obiektach militarnych oraz na tzw. infrastrukturze o charakterze strategicznym. W każdym kraju jest to inaczej postrzegane. W jednym będzie to obiekt wojskowy, a w innym most na rzece i dworzec kolejowy bądź elektrownia. Zakazane – już z innych powodów – może być wykonywanie zdjęcia ubogich dzielnic czy żebrzących ludzi. Na takie zakazy szczególną uwagę należy zwrócić podróżując po zakątkach dawnych republik radzieckich, niektórych krajów Afryki czy Azji Południowo-Wschodniej.
Co prawda w Polsce zakaz fotografowania obiektów ze względu na bezpieczeństwo państwa został zniesiony, jednak w niektórych miejscach nadal istnieje i nie można robić zdjęć np. niektórej infrastruktury lotniskowej.
Jeśli mamy natomiast do czynienia z prywatnym właścicielem, to jego należy pytać o zgodę – czy życzy sobie by fotografować jego własność. Takim obiektem może być np. galeria handlowa. Warto więc poszukać, czy nie ma na niej tabliczki zakazującej fotografowania, no i unikać robienia zdjęć z przyczyn kulturowych.
Wymienione ograniczenia nie dotyczą zabytków, gdyż ochrona praw autorskich wygasa najpóźniej po 70 latach od śmierci twórcy. Zatem fotografowanie bez pozwolenia chronionych obiektów wyłącznie na użytek prywatny nie jest zabronione, ale... Ale trzeba być ostrożnym, wrzucając zdjęcia do sieci internetowej, włącznie z portalami społecznościowymi. Trudno bowiem, przy ciągle niezbyt precyzyjnych w tej kwestii przepisach stwierdzić, czy zostały one już naruszone, czy nie.

Podstawa prawna

Art. 81–84 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.). Art. 23 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121).