Minister kultury i dziedzictwa narodowego, wydając decyzję dotyczącą wykreślenia nieruchomości z rejestru zabytków, ma obowiązek uwzględnić informacje, które zostały o niej zgromadzone na przestrzeni ostatnich lat.

Tak uznał wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny, uchylając wcześniejszą decyzję szefa resortu kultury, który odmówił wykreślenia parku dworskiego wpisanego do rejestru zabytków na mocy ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1446 ze zm.).
Przedmiotem sporu był zabytkowy kompleks dworski pochodzący z XIX wieku. Nieruchomość ta – pomimo katastrofalnego stanu – w 1992 r. została wpisana na listę zabytków. Wskazano wówczas, że teren ten posiada czytelne historyczne granice dawnego majątku ze stawami i warzywnikami, cenne gatunki drzew oraz zewnętrzny układ dróg. Zdaniem ekspertów elementy te stanowiły i nadal stanowią ramy kompozycyjno-przestrzenne zabytkowego założenia. W 2012 r. właściciele terenu wystąpili do ministra kultury i sztuki o wykreślenie nieruchomości z rejestru zabytków ze względu na to, że teren parku uległ zniszczeniu w stopniu powodującym utratę jego wartości historycznej. Dodatkowo wskazali, że na podstawie ekspertyz można stwierdzić, że ubytki w drzewostanie uniemożliwiają odczytanie dawnej kompozycji parku. Szef resortu nie zgodził się na zmianę statusu nieruchomości, sprawa trafiała więc do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Ten oddalił skargę. Właściciele złożyli skargę kasacyjną. Pozytywny dla nich wyrok NSA nie tylko uchyla wcześniejszy wyrok WSA, ale także decyzję ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Tym samym organ będzie musiał przeprowadzić postępowanie wyjaśniające obejmujące m.in. inwentaryzację starodrzewia.
– To bardzo ważny wyrok, który umożliwi rozpoczęcie prac remontowych w zdewastowanych budynkach znajdujących się na działkach niemających nic wspólnego z zabytkowym parkiem. Obecnie spadkobiercy nie mogą przeprowadzić żadnych napraw bez zgody konserwatora zabytku – podkreślił Mieszko Rosiński, adwokat reprezentujący składającego kasację. ©?
ORZECZNICTWO
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 czerwca 2015 r., sygn. akt II OSK 2885/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia