Sąd Unii Europejskiej przyjął nowy regulamin postępowania przed nim. Akt ten, razem z przepisami wykonawczymi, wejdzie w życie 1 lipca 2015 r.

Nowa regulacja procedur stosowanych przed luksemburskim Sądem pierwszej instancji powstawała przez ponad trzy lata. Zastąpi tę z 1991 r. Stary regulamin uznano bowiem za nieodpowiadający już praktycznym potrzebom sporów. Poza tym zatroszczono się o spójność procedur przed wszystkimi sądami UE (m.in. przed Sądem i Trybunałem Sprawiedliwości).

Regulamin, który teraz będzie obowiązywał, powinien przyspieszyć orzekanie. Wprowadzono więc wyraźne rozróżnienie między trzema głównymi kategoriami spraw.

Chodzi o:

• skargi bezpośrednie, w których np. wnioski o dopuszczenie interwenienta czy o zachowanie poufności są szczególnie liczne,

• skargi w dziedzinie własności intelektualnej,

• odwołania od orzeczeń Sądu do spraw Służby Publicznej.

Dla usprawnienia procedowania Sądu rozszerzono możliwość orzekania w składzie jednego sędziego na sprawy z zakresu własności intelektualnej. Uproszczono też w tej kategorii zasady ustalania języka postępowania. Uczyniono nieprzekraczalnym termin sześciu tygodni, liczony od publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej informacji o wniesieniu skargi, na złożenie wniosku o dopuszczenie interwencji.

Możliwe stanie się wydanie przez Sąd rozstrzygnięcia w przedmiocie skarg bezpośrednich z pominięciem ustnego etapu postępowania, gdy żadna ze stron głównych nie wniesie o przeprowadzenie rozprawy.

Sąd będzie władny rozstrzygać również odwołania z pominięciem ustnego etapu postępowania. I to nawet wtedy, kiedy jedna ze stron żądała przeprowadzenia rozprawy.

Orzekający będą musieli wyjaśniać uprawnienia przyznane interwenientom. Prezesi izb natomiast przejmą niektóre kompetencje decyzyjne przysługujące do tej pory izbie. Dopuszczono więcej sytuacji, w których Sąd nie rozstrzyga w drodze postanowienia. Będzie tak np. w razie zawieszania postępowania czy łączenia spraw.

Nowy akt objął sytuacje pozostawione do tej pory bez regulacji. Zajął się m.in. przesłankami pozwalającymi ponownie przydzielić sprawę. Mówi o dostosowaniu żądań skargi w toku postępowania lub działania. Wiadomo już bez wątpliwości, jakie należy podjąć działania po tym, jak dokument został złożony jako środek dowodowy nakazany przez Sąd.

Istotny praktycznie będzie także specyficzny mechanizm proceduralny regulujący przetwarzanie w toku postępowania poufnych informacji lub materiałów mających wpływ na bezpieczeństwo Unii, państw członkowskich, albo na utrzymywanie przez nie stosunków międzynarodowych. Zostały bowiem wyraźnie wyartykułowane odstępstwa od zasady kontradyktoryjności służące tego rodzaju ochronie.

Z powodów czysto praktycznych zniesiono ciążący na adwokacie lub radcy prawnym reprezentującym osobę prawną prawa prywatnego obowiązek przedstawienia dowodu, że jego pełnomocnictwo zostało udzielone przez uprawnionego (np. przez członków zarządu spółki). Niemniej istotne jest, że po to, by unikać regularnie pojawiających się trudności związanych z używaniem przy składaniu pism procesowych poczty elektronicznej, zalecono korzystanie do tego celu z aplikacji e-Curia.

Przepisy dotyczące dostępu podmiotów trzecich do akt, utajnienia tożsamości i pomijania danych przy informowaniu opinii publicznej (obecnie zawarte w praktycznych instrukcjach dla stron) zostały wprowadzone do regulaminu postępowania. W podobny sposób wzmocniono funkcjonowanie ograniczenia długości pism procesowych.

Przewidziany w regulaminie procedury formularz wniosku o przyznanie pomocy prawnej został dostosowany do rozszerzenia jej na osoby prawne. Stosowanie potrzebnego do realizacji tego prawa dokumentu udostępnionego na stronie internetowej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej będzie wymagane od 1 lipca 2015 r. Przepisy wykonawcze do regulaminu dostarczą natomiast przedstawicielom stron szczegółowych informacji na temat redagowania i składania skarg zarówno w wersji papierowej, jak i za pośrednictwem aplikacji e-Curia.



Dobromiła Niedzielska-Jakubczyk