Miejski samorząd nie zwolni uchwałą z opłaty administracyjnej podmiotu korzystającego z jezdni. Nie ma przy tym znaczenia rodzaj urządzeń lub obiektów, które mają być tam umieszczone
Sprawa rozpatrywana przez RIO dotyczyła uchwały rady miejskiej Radzynia Chełmińskiego z 27 marca 2015 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg gminnych, których zarządcą jest burmistrz miasta i gminy Radzyń Chełmiński (nr VI/49/15). Izba stwierdziła, że uchwała jest nieważna w części z powodu jej niezgodności z art. 40 ust. 8 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 460). Przepis ten przewiduje, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego dla dróg, których jest ona zarządcą, powinien ustalić w drodze uchwały wysokość stawek opłat za zajęcie 1 mkw. pasa drogowego. Z regulacji tej wynika również, że w przypadku umieszczania w pasie drogowym reklam oraz obiektów budowlanych (niezwiązanych z zarządzaniem drogą lub ruchem drogowym), stawka opłaty nie może przekroczyć 200 zł, a w przypadku prowadzenia robót w pasie drogowym umieszczania w nim urządzeń infrastruktury technicznej (niezwiązanych z zarządzaniem drogami lub ruchem drogowym) albo zajęcia pasa drogowego na prawach wyłączności w innych celach, stawki te nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień.
Przedmiotowa uchwała rady Radzynia Chełmińskiego to akt prawa miejscowego, na mocy którego ustalono opłaty za zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową dróg oraz jej przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną. Działania tego rodzaju wymagają zezwolenia zarządcy drogi, które wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej i rodzi obowiązek poniesienia opłaty przez zainteresowany podmiot.
Uchwała rady miasta stanowiła, że za umieszczenie przez inne podmioty urządzeń wodociągowych bądź ciepłowniczych, a także kanalizacji sanitarnej lub deszczowej, będzie stosowana opłata w wysokości 50 proc. stawek określonych ogólnie dla celów umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej (niezwiązanej z zarządzaniem drogami lub ruchem drogowym). Stawki te były określone w wysokości rocznej za zajęcie 1 mkw. pasa drogowego przez rzut poziomy urządzenia i zróżnicowane w zależności od tego, czy zajęcie następowało w obszarze zabudowanym, poza nim, czy na drogowym obiekcie inżynierskim.
W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia izba wskazała, że art. 40 ust. 8 ustawy o drogach publicznych określa maksymalne wysokości stawek opłat w zależności od celu, na który dany pas drogowy jest zajmowany. Uznała jednak, że w badanej przez nią uchwale rada miejska nie dokonała określenia stawki opłaty za zajęcie drogi przy umieszczaniu urządzeń wodociągowych, ciepłowniczych, kanalizacji sanitarnej bądź deszczowej, albowiem określała je wyłącznie poprzez wskazanie, w jaki sposób obniża się stawki opłaty dotyczące instalowania innych urządzeń technicznych. RIO zaznaczyła, że intencją ustawodawcy było, aby organ stanowiący samorządu określił stawki opłaty kwotowo za zajęcie 1 mkw. pasa drogowego.
Bydgoską izbę zainteresowało także uchwalenie przez radę zwolnienia z ponoszenia opłat za zajęcie drogi w przypadku instalowania urządzeń wodociągowych lub ciepłowniczych oraz kanalizacji sanitarnej bądź deszczowej, będących własnością gminy. Zgodnie z ustawą o drogach publicznych, organ stanowiący w gminie jest upoważniony tylko do określenia wysokości stawek opłat za zajęcie drogi, której samorząd jest zarządcą, natomiast żaden jej przepis nie daje mu prawa do ustanawiania zwolnień od opłat, np. ze względu na rodzaj obiektów lub urządzeń umieszczanych w pasie drogowym. Stanowisko to potwierdzają też orzeczenia sądów administracyjnych (m.in. WSA w Gdańsku z 2 lutego 2012 r., sygn. II SA/ Gd 460/11, lub WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 4 lipca 2012 r., sygn. II SA/Go 402/12).
Uchwała Kolegium RIO w Bydgoszczy z 29 kwietnia 2015 r., nr XI/26/2015