Pierwszych nagrań dokonano jesienią 2011 r. Łącznie w całej Polsce protokołem elektronicznym objęto dotychczas 239 sądów. Rozprawy są utrwalane na 2223 salach sądowych w 11 sądach apelacyjnych, 45 sądach okręgowych i 183 sądach rejonowych.

"Ponad 1,5 tys. sal rozpraw wyposażono w możliwość przeprowadzania wideokonferencji i przeprowadzania tzw. dowodu na odległość. Przeszkolono ponad 13 tys. użytkowników systemu" - przekazało ponadto Ministerstwo Sprawiedliwości.

- Wdrożenie protokołu w sprawach cywilnych i wykroczeniowych przebiega zgodnie z założonym harmonogramem, jest finansowane z środków UE (...) W ramach tego wdrożenia wyposażyliśmy już wszystkie sądy apelacyjne i okręgowe oraz sądy rejonowe z sześciu apelacji: wrocławskiej, białostockiej, warszawskiej, łódzkiej, krakowskiej i gdańskiej - powiedział PAP pełnomocnik ministra sprawiedliwości ds. informatyzacji sądów prof. Jacek Gołaczyński.

Do wyposażenia pozostały sądy rejonowe pięciu pozostałych apelacji: katowickiej, lubelskiej, szczecińskiej, poznańskiej i rzeszowskiej. "Prawdopodobnie od października lub listopada będziemy mogli rozpocząć wdrożenie w tych kolejnych apelacjach. Termin realizacji jest zakreślony do końca 2018 r." - poinformował Gołaczyński.

Zastrzegł, że wyjątkami są lokalne sytuacje, gdy "budynek sądowy przeznaczony jest do remontu lub ma być przenoszona siedziba sądu, to tam nie wdrażamy tego protokołu". "Mamy około 400 sądów w Polsce, cały czas jest jakiś ruch, jeśli chodzi o kwestie remontowe i to też wpływa na harmonogram wprowadzania e-protokołu" - dodał.

Nagrywanie rozpraw cywilnych umożliwiła ustawa, która weszła w życie w lipcu 2010 r. Zasadą stało się sporządzanie podczas rozprawy cywilnej protokołu elektronicznego, czyli zapisu dokonanego za pomocą urządzeń nagrywających. W sposób pisemny jest tylko sporządzany protokół skrócony, w którym jest informacja o miejscu i dacie posiedzenia, nazwiskach sędziów, stron, oznaczeniu sprawy oraz zarządzeniach i orzeczeniach wydanych na posiedzeniu. Wprowadzanie nagrywania spraw cywilnych rozpoczęto od sądów apelacyjnych i okręgowych, ponad rok temu nagrywanie spraw cywilnych zapoczątkowano w pierwszych sądach rejonowych.

Usprawnieniu korzystania z protokołu elektronicznego ma służyć obowiązująca od jesieni zeszłego roku nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Zmiana dała m.in. możliwość zamieszczania w pisemnym protokole skróconym z rozprawy także informacji o wynikach postępowania dowodowego oraz innych okolicznościach istotnych dla przebiegu posiedzenia. Dzięki tej nowelizacji zapoznawanie się z nagranym przebiegiem posiedzenia ma zajmować znacznie mniej czasu.

Z kolei w środę Sejm przyjął kolejną z nowelizacji prawa cywilnego, która ma umożliwić dalszą informatyzację postępowań m.in. przez rozszerzenie możliwości składania dowodów nie tylko w formie dokumentów zawierających tekst, ale też dokumentów elektronicznych rozumianych jako zapis obrazu lub dźwięku. Przewidziano też, iż drogą elektroniczną będzie też można wnosić więcej pism procesowych.

- Jeśli chodzi o sprawy karne, to nadal trwają prace nad odpowiednią zmianą ustawy. W przypadku tych spraw nagrania rozpraw mają funkcjonować obok tradycyjnego protokołu pisemnego - powiedział Gołaczyński. Projekt nowelizacji dotyczący tej kwestii jest obecnie na etapie prac w sejmowej komisji.

Dane dotyczące aktualnego zaawansowania prac nad wprowadzeniem w polskich sądach e-protokołu MS przedstawiło na rozpoczętej w czwartek w Warszawie międzynarodowej konferencji "Elektroniczny protokół szansą na transparentny i szybki proces". Podczas dwudniowych obrad doświadczenia związane z nagrywaniem rozpraw prezentować będą m.in. przedstawiciele wymiarów sprawiedliwości z: Wielkiej Brytanii, Litwy, Łotwy, Węgier, Austrii, Włoch, Słowenii, Finlandii, Belgii, Czech i Holandii.