Osoby, które dzieciństwo spędziły w pieczy zastępczej, nie będą musiały współfinansować pobytu swojego rodzica w domu pomocy społecznej (DPS). Gmina zwolni ich z tego obowiązku, jeżeli potwierdzą pozbawienie praw rodzicielskich. Jest to jedna z wielu zmian, które przewiduje poselski projekt nowelizacji ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 163 ze zm.). Obecnie co do zasady najbliżsi krewni, w tym dorosłe dzieci, dopłacają do pobytu seniora w DPS, chyba że ich dochód nie przekracza 1368 zł na osobę w rodzinie. Ten obowiązek dotyczy ich również w sytuacji, gdy zostały kiedyś porzucone lub ze względu na niewłaściwą opiekę wychowywały się w rodzinie zastępczej lub w domu dziecka.

– Zdarza się, że rodzic kompletnie się nie interesował dalszymi losami dziecka. Dlatego jego poczucie niesprawiedliwości, gdy w takiej sytuacji wymaga się od niego dopłacania do pobytu matki czy ojca w DPS, jest słuszne – zauważa Anna Kwaśniewska, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Koninie.
Nowelizacja zakłada, że gmina będzie mogła zwolnić z wnoszenia opłaty, pod warunkiem że dana osoba złoży wniosek i przedstawi prawomocne orzeczenie sądu o pozbawieniu rodzica władzy rodzicielskiej nad nią. Musi też oświadczyć, że nie została ona przywrócona.
Kolejnym zmienianym przepisem jest art. 107, który dotyczy przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego. Nowe regulacje mają być odpowiedzią na coraz większe zagrożenie pracowników socjalnych ze strony agresywnych klientów pomocy społecznej. W przeprowadzaniu wywiadu będzie mógł uczestniczyć drugi pracownik socjalny. Kierownik ośrodka pomocy społecznej będzie mógł też wystąpić do komendanta policji o zapewnienie asysty funkcjonariusza.
– Już od dawna współpracujemy z policjantami, którzy towarzyszą pracownikom socjalnym w trakcie odwiedzin w środowiskach, które są niebezpieczne. Dlatego ta zmiana jest raczej usankcjonowaniem praktyki niż nowym rozwiązaniem – podkreśla Norbert Paprota, dyrektor MOPS w Bochni.
Przygotowany przez posłów projekt zawiera też ważną zmianę związaną z finansowaniem środowiskowych domów samopomocy (ŚDS). Placówki te od lat się borykają z problemem niedostatecznych środków przekazywanych z budżetu państwa na ich utrzymanie. Między województwami występują różnice w wysokości dofinansowania. Nowelizacja wskazuje, że dotacja dla ŚDS nie może wynosić mniej niż 250 proc. kryterium dochodowego obowiązującego w pomocy społecznej, czyli 1355 zł na jedną osobę przebywającą w placówce. Jednak ze względu na koszty dla budżetu dojście do tej kwoty zostanie rozłożone na trzy lata. Od 2016 r. dotacja będzie stanowić minimum 200 proc. kryterium, od 2017 r. – 230 proc., a dopiero od początku 2018 r. ma osiągnąć poziom 250 proc.
Etap legislacyjny
Projekt przed pierwszym czytaniem