Niedawno byłem w górach i chciałem wypożyczyć narty. Osoba prowadząca wypożyczalnię poprosiła, żebym pozostawił jej swój dowód osobisty. Tłumaczyła, że dowód będzie stanowił zastaw za wypożyczany sprzęt narciarski. Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem – pyta pan Paweł
Nie można zatrzymywać dowodu osobistego, traktując go jako zastaw za wypożyczany – przykładowo – sprzęt narciarski. Takie postępowanie jest nieuprawnione i nie trzeba się na to godzić. Jednoznacznie wynika to przepisów ustawy o dowodach osobistych. Jej regulacje stanowią, że dowodu osobistego nie można zatrzymywać, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie. Ten, kto zatrzymuje bez podstawy prawnej cudzy dowód osobisty, naraża się na karę ograniczenia wolności albo karę grzywny.
Żądanie pozostawienia dowodu osobistego w wypożyczalni jest również sprzeczne z zasadami zawartymi w ustawie o ochronie danych osobowych. Stwarza bowiem warunki sprzyjające nieuzasadnionemu uzyskaniu ważnych danych osobowych zawartych w dowodzie osobistym.
Z drugiej jednak strony osoby prowadzące wypożyczalnie zwykle argumentują, że pozostawienie dowodu stanowi gwarancję zwrotu pobranego sprzętu. Tłumaczą też, że posiadacze dowodów pozostawiają je z własnej woli.
Generalny inspektor ochrony danych osobowych wskazuje, że dane potrzebne do identyfikacji osoby, której wypożycza się jakąś rzecz, wystarczy po prostu spisać. Takie informacje będą pomocne przy dochodzeniu ewentualnych roszczeń, gdyby sprzęt nie został zwrócony do wypożyczalni.
A tak przy okazji warto również zwrócić uwagę na regulaminy wypożyczalni różnego rodzaju sprzętu. Otóż zazwyczaj znajduje się w nich stwierdzenie, że wypożyczenia dokonuje się osobie pod zastaw jej ważnego dokumentu ze zdjęciem. Zatem może to być – przykładowo – legitymacja: pracownicza, szkolna, studencka, emerytalna; karta miejska itp. Chodzi więc w takim przypadku o ważny dokument ze zdjęciem, na podstawie którego można stwierdzić, że sprzęt wypożycza właśnie ta osoba.
Podstawa prawna
Art. 79–80 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010 r. nr 167, poz. 1131 ze zm.). Art. 26 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1182, ze zm.).