- Wytyczne do przeprowadzenia oceny wpływu oraz konsultacji publicznych to podręcznik dla urzędników, którzy przygotowują akty normatywne. Pokazuje im, na czym powinni się skupić, gdy zabierają się do prac nad zmianą w przepisach - powiedział PAP Janusz Księżopolski ekspert Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych w MG, który wraz z kancelarią premiera pracuje nad Wytycznymi.

Wytyczne mają w prosty i zrozumiały sposób pokazać "krok po kroku", jak przeprowadzić tzw. ocenę wpływu i konsultacje społeczne projektów aktów prawnych. Ocena wpływu polega na analizie dostrzeżonych problemów, które mogą wymagać rozwiązań prawnych. W jej ramach dokonuje się analizy potencjalnych skutków społeczno-gospodarczych proponowanych rozwiązań (ocena ex ante), jak również oceny funkcjonowania obowiązujących regulacji (ocena ex post). Wreszcie, rozważa się możliwe warianty rozwiązania problemu oraz korzyści i koszty ich wprowadzenia. Chodzi o to, by nie pracować nad niepotrzebnymi aktami prawnymi i dobierać środki stosownie do celów.

- Sens wytycznych zawiera się w dwóch podstawowych zaleceniach. Pierwsze to: najpierw zastanów się, co nie działa, a dopiero potem zastanów się, jak to zmienić, a nie odwrotnie. Drugie: zbieraj informacje i wykorzystaj pomoc innych w swojej pracy. Z jednej strony zawiera więc metodykę projektową, a z drugiej - uczy korzystania z konsultacji - mówił Księżopolski.

Według niego, nowy dokument bazuje na Wytycznych z 2006 r., Regulaminie Pracy Rady Ministrów i siedmiu zasadach konsultacji społecznych wypracowanych przez resort administracji i cyfryzacji we współpracy z partnerami społecznymi. Ma on pomóc urzędnikom w prawidłowym wypełnianiu jednego z najważniejszych dokumentów przy tworzeniu nowego prawa, czyli Oceny Skutków Regulacji.

Jak mówił, choć formalnie test regulacyjny powinno się sporządzić na etapie przygotowania założeń do ustawy, w niektórych przypadkach zasadne jest sporządzenie go na jeszcze wcześniejszym etapie prac legislacyjnych.

- Zazwyczaj Zespół ds. Programowania Prac Rządu wymaga pierwszego dokumentu oceny wpływu już na samym początku przy wpisywaniu projektu do wykazu prac rządu. Zatem zasadność proponowanych rozwiązań można analizować już na początku procesu legislacyjnego. W takiej sytuacji uzgodnienia odbywają się w ramach prac zespołu. - zauważył przedstawiciel MG.

- Ma to korzystny wpływ na proces legislacyjny. Pozwala już na wstępnym etapie rezygnować z wadliwych projektów które dawniej byłyby procedowane a których wady uwidaczniały się dopiero na etapie uzgadniania ustawy - dodał.

Wytyczne mają też pomóc samej kancelarii premiera w opiniowaniu otrzymywanych projektów. Dokument zawiera także szczegółowe wskazówki, jak przeprowadzać konsultacje publiczne.

- Konsultacje są oczywiście prowadzone i wykorzystywane już od jakiegoś czasu, jednak ich jakość zależy dziś za bardzo od doświadczenia prowadzącego - wskazał przedstawiciel MG. Wytyczne mają znacznie ułatwić ten proces i poprawić jego jakość.

Jednocześnie mają posłużyć do rozbudowania systemu konsultacji online poprzez dostępny dla każdego portal konsultacje.gov.pl, który zostanie połączony z Rządowym Procesem Legislacyjnym prowadzonym przez Rządowe Centrum Legislacji.

- Portal konsultacje.gov.pl był stosowany pilotażowo w Ministerstwie Gospodarki, ale jak każdy projekt pionierski miał pewne wady. Rządowe Centrum Legislacji pracuje nad własnym systemem, który będzie wykorzystywał istotne elementy naszego portalu, tak by wdrożyć system konsultacji online na całą administrację publiczną. Sam wygląd strony konsultacje.gov.pl prawdopodobnie niewiele się zmieni, wiele natomiast zmieni się z punktu widzenia wprowadzających dane urzędników. Aplikacja ma się stać bardziej przejrzysta i prostsza w użytkowaniu - zapowiedział Księżopolski.

Jak mówił, Rada Ministrów powinna przyjąć wytyczne w pierwszym kwartale 2015 r., a cały system konsultacji online powinien być gotowy do przyszłych wakacji, w zależności od zaawansowania prac w RCL.

Konsultacje społeczne Wytycznych potrwają do 14 grudnia.