Prowadzę przedsiębiorstwo. Pożyczyłem od kontrahenta 20 tys. zł, przy czym była to pożyczka prywatna, bez związku z prowadzonymi przez nas interesami. On nie upomina się o pieniądze, a ja zastanawiam się, czy termin zwrotu pożyczki przedawni się po trzech latach tak jak wszystkie roszczenia związane z działalnością gospodarczą? – pyta pan Paweł.
Pożyczka udzielona poza działalnością gospodarczą, jeśli nie miała z nią nic wspólnego, nie przedawni się po trzech latach, a tym samym przed upływem dziesięciu lat pan Paweł nie będzie mógł podnieść zarzutu przedawnienia i tak długo nie będzie mógł uchylić się od zapłaty. Nawet przed sądem.
I uwaga! Sąd nie bierze pod uwagę faktu przedawnienia z urzędu. To pozwany dłużnik musi się na nie powołać, o ile taki zarzut mu przysługuje, a więc w sytuacjach, kiedy wierzyciel nie zdążył wytoczyć sprawy przed upływem okresu przedawnienia i nie wykaże, że przeszkodziła mu w tym siła wyższa, czyli coś obiektywnie nadzwyczajnego.
Poza tym terminy przedawnienia nie mogą być ani przedłużane ani skracane przez umowy. Nie można się również zrzec prawa do korzystania z zarzutu przedawnienia przed upływem jego terminu.
Co się zaś tyczy samych okresów sprawiających, że potem zwrot należności zależy wyłącznie od dobrej woli dłużnika, to dziesięć lat obejmuje – co do zasady – wszelkie roszczenia majątkowe, które nie wiążą się ze świadczeniami okresowymi, takimi jak czynsz najmu. Nie dotyczą też działalności gospodarczej. Oczywiście jest jeszcze wiele innych wyjątków przewidzianych w ustawach, niemniej generalną zasadą tam, gdzie przedawnienie w ogóle obowiązuje, jest okres dziesięcioletni. Gdyby jednak z umowy zawartej przez naszego czytelnika z kontrahentem nie wynikało, że pożyczka została udzielona poza działalnością gospodarczą, to oczywiście obowiązuje termin trzyletni.
Bez względu jednak na to, czy pieniądze zostały pożyczone prywatnie czy zawodowo, termin liczy się od dnia, w którym należało je zgodnie z umową zwrócić.

Podstawa prawna

Art. 117, art. 118, art. 119 i art. 120 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).