Nawiązka to środek karny orzekany przez sąd obok kary głównej.Zobacz w jakich przypadkach jest orzekana.

Orzeczenie nawiązki może wystąpić w sytuacjach określonych w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenie lub w sytuacjach określonych w innych ustawach.

W pierwszym przypadku dotyczy ona pokrzywdzonego, a w drugim - także innych podmiotów. Należy zaznaczyć, że sąd może ją orzec wówczas, gdy wyraźnie dany przepis tak stanowi.
Pokrzywdzony nie musi o nią wnioskować - jest bowiem zgłaszana z urzędu.

Nawiązka jest środkiem karnym, a nie odszkodowaniem w rozumieniu prawa cywilnego. Jeśli więc nie pokryje ona szkód wyrządzonych przez winnego lub zostanie zasądzona na rzecz innego podmiotu, wówczas pokrzywdzony może dochodzić swoich praw w procesie cywilnym.

Obligatoryjnie jest ona orzekana w trzech przypadkach:
1. Za wyrąb lub kradzież drewna z lasu (art. 120 par. 3 kodeksu wykroczeń)
2. za uszkodzenie cudzego ogrodu warzywnego, owocowego lub kwiatowego, drzewa owocowego lub krzewu owocowego (art.150 par. 3 kodeksu wykroczeń)
3. za zaśmiecanie lub zanieczyszczanie lasu, gleby, wody (art 162 par. 2 kodeksu wykroczeń).